زبان فارسی درحوزه ی ساخت ترکیبات نو، توانایی شگفتی دارد. بزرگان شعر و ادب فارسی چون فردوسی، نظامی و خاقانی در این عرصه گام های بلندی برداشته اند و با آفرینش واژه ها و ترکیبات بسیار، علاوه بر ایجاد برجستگی کلامی، دامنه ی واژگان زبان را گسترش بخشیده اند ولی مولانا در این میان جایگاهی ویژه دارد. او با بهره گیری از انواع شیوه ها، توانسته است محدودیت های واژگانی موجود را درهم بشکند و مکنونات خود را در وسعت بی نظیری از واژگان و ترکیبات نو بیان دارد. صدها سازه ی نو در دیوان او وجود دارد که هرکدام مستلزم بررسی جداگانه است. با توجه به رشد انفجارگونه ی علوم در عصر کنونی و نیاز مبرم به واژه سازی در تمام عرصه های علمی، صنعتی و فرهنگی، معرفی و تحلیل شیوه های واژه آفرینی و ترکیب سازی مولانا می تواند به عنوان یک الگو مطرح گردد و زمینه های "نوواژه هراسی" را که مانع ساخت یا پذیرش ترکیبات جدید می شود، کاهش دهد. در این رساله ضمن معرفی انواع ترکیبات نو در غزلیات شمس، در محورهای اسم، صفت، قید، فعل و نیز ترکیبات وصفی و اضافی، به تحلیل ساختاری و معنایی آن ها پرداخته شده است.