نام پژوهشگر: سجاد صباحی
سجاد صباحی حسن حاجی کاظمی
سازه های نگهبان جزئی از ضروریات بیشتر پروژه های عمرانی و ساختمانی در دهه های اخیر میباشد. این سازه ها وظیفه حفظ و حراست از افراد و اموال داخل و خارج گود را بر عهده دارند، همچنین باید تا زمانیکه سازه اصلی ساخته می شود و حتی در شرایطی تا پایان عمر سازه از پایداری گود محافظت نمایند. در کنار این وظایف در شرایط خاص مانند گود برداری در تداخل با آب های زیرزمینی، وظیفه سازه نگهبان تشدید می گردد و تنها میتوان از سازه های نگهبان خاص استفاده کرد که علاوه بر جلوی گیری از ورود آب به داخل گود، پایداری سازه را نیز حفظ نماید. هزینه اجرای سازه نگهبان و آب بند نمودن آن در این شرایط بسیار گران می باشد و کارفرمایان و مجریان در تلاش هستند تا بتوانند از هزینه های اجرای این سازه ها و آبند نمودن آنها بکاهند و همچنین اطمینان بیشتری از عدم نفوذ آب و پایداری گود به دست آورند. تقابل هزینه های سنگین اجرای سازه نگهبان و عدم اطمینان از نفوذ آب و پایداری گود لزوم استفاده از روشهای جدید در کاهش هزینه ها و افزایش ضریب اطمینان را درگودبرداری هر روز پررنگ تر مینماید. مهندسی ارزش با هدف تغییر در جهت بهبود شرایط فعلی وارد نگرش متولیان پروژه میشود و موجب افزایش کیفیت و مطلوبیت و کاهش هزینه عوامل تاثیر گذار در پروژه میگردد. تحقیق پیش رو که یک تحقیق بنیادی است، ابتدا با مطالعات وسیع در زمینه سازه های نگهبان اقدام به جمع آوری اطلاعات جامعی در زمینه های سازه نگهبان نموده است و سپس با توجه به تحقیقات میدانی با در نظر گرفتن یک پروژه منتخب در شهر کربلا اقدام به ارائه یک راهکار سریع بر مبنای گامهای مهندسی ارزش نموده است. هرچند با عنایت به کوچک بودن پروژه و محدود بودن روشهای اجرای سازه نگهبان امکان استفاده از تیمهای مهندسی ارشد غیر اقتصادی مینمود، لیکن با استفاده از خبرگان هر بخش توانستیم گامهای مهندسی ارزش را پیموده و به نتایج درخور توجهی دست پیدا نمائیم. در این پژوهش، نخست به ارائه و معرفی انواع سازه های نگهبان قابل استفاده در زمین هایی با تراز بالای آب زیر زمینی پرداخته و در ادامه آن به معرفی انواع روش خشک اندازی و فرمول های استحصال آب از چاههای نقطه ای اشاره کرده ایم. پس از آن با توجه به اهمیت موضوع مهندسی ارزش، تحلیل و توضیح کاملی راجع مهندسی ارزش ارائه گردیده است. پس از آن به معرفی پروژه منتخب همت گماشته و با توجه به مباحث مطروحه استفاده از چندین نوع سازه نگهبان و ترکیب آن با روشی خاص به جای روش معمول روش پیشنهادی برای احداث سازه نگهبان ارائه شده است. این روش درحدود 13% کاهش هزینه را به همراه داشت، در کنار این کاهش هزینه، تحلیل آب ورودی به گود به وسیله نرم افزار seep/w نشان می دهد که مقدار آب ورودی به داخل گود پس از سپر کوبی در حدود کاهش می یابد، که باعث کاهش هزینه زیادی در بخش خشک اندازی می شود. در کنار کاهش هزینه ها، بالا رفتن شاخص های ارزش که همانا اطمینان بیشتر در بحث آب بندی سازه و سرعت عمل احداث سازه نگهبان میباشند، سبب بالا رفتن ضریب اطمینان عوامل اجرایی می گردد. واژه های کلیدی: سازه های نگهبان، مهندسی ارزش، خشک اندازی، شاخص ارزش