نام پژوهشگر: ریحانه عرب اسمعیلی

مجازات رجم و تأثیر مقتضیات زمان در اجرای آن در حقوق ایران
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود - دانشکده علوم انسانی 1393
  ریحانه عرب اسمعیلی   محمد حسن حسنی

رجم در زمره حدودی است که در شریعت اسلام مورد امضاء قرار گرفته به عمل منافی عفت اشخاص محصن اختصاص یافت و روایات فراوانی در مورد اصل آن، از ناحیه پیامبر(ص) و ائمه (ع) صادر شده است که فقها آن روایات را در حد استفاضه و حتی تواتر می دانند. اما در جزئیات و شرایط اختلافاتی در اقوال فقها وجود دارد.سپری شدن زمان و تغییر شرایط تأثیر انکارناپذیری بر تغییر آراء و فتاوی مجتهدین دارد. تأثیر دادن زمان و شرایط مختلف در فتوی مبتنی بر سیره قطعی پیامبر و ائمه(ع) است. این تأثیر عموماً در تغییر موضوعات، به وجود آمدن موضوعات جدید و انتفاء آنها نهفته است. با جابجایی مصالح و مفاسد و تشخیص ملاک آن توسط مجتهد نیز، احکام می توانند دچار تغییر و تبدیل شوند.حد رجم موضوعیت دارد و تنها به دلیل تزاحم مصلحت حفظ اصل دین و مذهب و جلوگیری از وهن اسلام و مسلمین، با مصالح اجرای رجم و شمول ادله تقیه بر محل بحث حکم به تعطیلی و حذف آن از قانون مجازات اسلامی می شود. با نگاهی گذرا در خصوص تأثیر مقتضیات زمان بر اجرای رجم در عصر جدید ضمن دو دیدگاه از جانب موافقان مشروعیت رجم مطرح شده است. برخی بر اجرای حکم رجم در هر شرایطی اصرار ورزیده است و اعتقاد دارند : زمان هیچ گونه تأثیری در اجرای این مجازات نداشته و ندارد و اجرای دقیق آن در هر موقع از مکان و زمان جزء ضروریات دین می باشد. در نقطه مقابل گروه مخالف بر این عقیده هستند برخی از احکام شرعی تابع مقتضیات زمان هستند و حکم رجم نیز از جمله این احکام محسوب می شود. لذا تحولات و دگرگونی ها تغییر این حکم را به دنبال خواهد داشت. گروه اخیر با تمّسک به سه نظریه ی توقف اجرای حدود در زمان غیبت امام معصوم فقدان شرایط و بسترهای اجتماعی لازم جهت اجرا و انجام حدود و نیز عدم اجرای رجم در صورت ایجاد وهن نسبت به اسلام معتقد به عدم امکان اجرای رجم در عصر حاضر هستند به نظر می رسد در مقام رجحان ادله این دو گروه بر یکدیگر ادّله مخالفان اجرای حکم رجم، بهترین، صحیح ترین جایگزین ساختن مجازات های دیگر در این مقطع زمانی معقول تر باشد. ?