در این پژوهش نانو ساختار های روی اکسید و روی اکسید آلایش شده به روش هیدروترمال سنتز شدند. مشخصه یابی نانوساختارهای سنتز شده، طی فرایندهای پراش اشعه ایکس (xrd)، میکروسکوپ الکترونی روبشی (sem) و میکروسکوپ الکترونی عبوری (tem) انجام شده است. جهت بررسی خواص نوری نمونه ها از آنالیزهای pl و uv استفاده شده است. فرایند حسگری با استفاده از گاز های کربن مونواکسید، اتانول و استون در دماهای 200 تا 400 درجه سانتی گراد صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که بالاترین پاسخ حسگری در میان نمونه ها مربوط به نمونه ی co-zno نسبت به گاز اتانول با غلظت ppm300 در دمای 300 درجه سانتی گراد می باشد که پاسخ حسگری 570 بوده است. پاسخ های حسگری نمونه های mn-zno و ni-zno نشان می دهد این دو حسگر نسبت به گاز استون در حضور گازهای کربن مونواکسید و اتانول بصورت انتخابی عمل می کند. نمونه fe-zno در مقایسه با دیگر نمونه هاخواص حسگری خوبی نسبت به گازهای مورد نظر نشان نمی دهد. تاثیر ناخالصی های مختلف از نظر ریخت شناسی، ساختارکریستالی، گاف انرژی و نقص های کریستالی بر روی خواص حسگری مطالعه و بررسی شد. همچنین در این تحقیق میزان حسگری روی اکسید و روی اکسید آلایش شده در برابر گازهای کربن مونواکسید، اتانول و استون بصورت محاسبات dft با استفاده از کد dmol3انجام شد و میزان حسگری در دو بخش تجربی و محاسباتی با یکدیگر مقایسه گردید که توافق تقریبی نسبتا خوبی بین آن ها برقرار است.