نام پژوهشگر: مریم بختیاروند
مریم بختیاروند سید جلال هاشمی
تفکر کلید انسانی شدن و انسانی زیستن و بهتر زیستن است. پرورش تفکر نقشی اساسی در رشد همه جانب? انسان دارد. این پژوهش با هدف بررسی تحلیلی نقش و جایگاه آموزش تفکر در سبک زندگی اسلامی، با روش پژوهش تحلیلی-استنتاجی انجام شد. بررسی منابع اسلامی مانند قرآن و روایات معصومان (ع) نشان می دهد که اسلام در اغلب امور دعوت به تعقل و تفکر می کند و در سبک زندگی اسلامی عقل بر هم? جنبه های مادی، معنوی، دنیوی و اخروی زندگی آدمی حاکمیت دارد. سبک زندگی اسلامی با مفهوم حیات طیبه و حیات معقول مشابه و یکسان است؛ در این نوع زندگی معقولانه، انسان در همین زندگی دنیوی طعم آرامش، پاکی و سعادت را در سای? تبعیت از منطق و دستورات اسلام می چشد. جهت گیری سبک زندگی اسلامی به سوی دستیابی به زندگی پسندیده و پاکیزه در حیات دنیوی و همچنین آبادکردن زندگی اخروی است؛ در نسبت شناسی زندگی دنیا و آخرت، اولی مقدمه و بستر دومی است ولی دومی اصالت دارد و با هدف خلقت انسان سازگارتر است. سبک زندگی اسلامی بر پای? تفکر بنا شده است و هر چه این فکر صحیح تر و تمام تر باشد، زندگی انسان نیز بهتر و پاک تر خواهد بود. تفکر در بخش های مهمی از زندگی آدمی از جمله برنامه ریزی، عمل و تصمیم گیری و انتخاب احسن نقش و کاربرد دارد. رفتارهایی که در سبک زندگی اسلامی نشانه های خردمندی و رشد عقل هستند و همچنین روش هایی که باعث پرورش تفکر می شوند، هرکدام زمینه و بستری برای آموزش تفکر و کاریست آن در همان موقعیت ها فراهم می آورند. از آنجا که در سبک زندگی اسلامی، پرورش تفکر، رشد و پرورش سایر ابعاد وجود آدمی را به دنبال دارد و همین طور تفکر مهارتی آموختنی است پس بهتر است که این امر مهم در نظام تعلیم و تربیت، که در واقع زمینه ساز رسیدن به سبک زندگی اسلامی است نادیده گرفته نشود. از این رو پیشنهاد می شود نهادهای اجتماعی و خصوصاً تعلیم و تربیت از طریق آموزش تفکر با رویکرد اسلامی به فراگیران کمک کنند تا آنان ضمن آموختن مهارتها و نگرش های اندیشیدن، به تدریج آنها را در زندگی فردی و اجتماعی خود به کار گیرند و زمین? نیل به سبک زندگی اسلامی فراهم شود. بنابراین نظام تعلیم و تربیت باید برای آموزش مهارت های تفکر ضمن آماده نمودن معلمان برای آموزش تفکر، از فنون و برنامه های ویژه ای مانند آموزش فلسفه به کودکان استفاده نماید.