نام پژوهشگر: مژگان وطن دوست
مژگان وطن دوست بهمن سعیدی پور
این مطالعه با هدف بررسی نقش آموزش مبتنی بر تصویرسازی ذهنی عادی و فکاهی بر میزان یادگیری و یادداری واژگان زبان انگلیسی دانش آموزان سال اول دبیرستان صورت گرفت. طرح این پژوهش شبه آزمایشی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون با دو گروه آزمایشی بود. آزمودنی های این پژوهش تعداد 49 نفر از میان دانش آموزان دختر سال اول دبیرستان (دوره دوم متوسطه) ناحیه سه کرمانشاه در سال تحصیلی 93-92 بودند که به شیوه ی نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای انتخاب و به شیوه ی تصادفی در دو گروه آزمایشی شماره 1 و 2 جایگزین شدند. سپس هر یک از گروه های مورد مطالعه به مدت دو ماه و در 12 جلسه ی آموزشی، مفاهیم آموزشی مورد نظر را با استفاده از یادیارهای «تصویرسازی ذهنی عادی و فکاهی» آموزش دیدند. متغیرهای وابسته برای هر دو گروه سه بار (یکبار در پیش آزمون و دو بار در پس آزمون اول و دوم) مورد سنجش و اندازه گیری قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری متغیرهای مورد مطالعه یک آزمون معلم ساخته است که با همکاری دبیران با سابقه ی آموزش زبان طراحی گردید. این آزمون، یک آزمون صد سوالی است که به شیوه ی چهار گزینه ای طراحی گردیده و واژگان دانش آموزان را مورد ارزیابی قرار می دهد. روایی این ابزار و نیز قدرت تمیز و تشخیص و دشواری هر یک از سوالات با روش های آماری و نظرسنجی از صاحب نظران تعیین شد. پایایی ابزار نیز با اجرا روی تعداد 70 نفر از افراد جامعه ی آماری و بر اساس محاسبه ی ضریب همسانی درونی بر اساس آلفای کرونباخ معادل 77/0 برآورد گردید که حاکی از پایایی مناسب ابزار است. تحلیل داده ها با توجه به مقیاس اندازه گیری داده ها (سطح فاصله ای) در دو بخش و با استفاده از آماره های آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون تی مستقل و آزمون تجزیه و تحلیل کوواریانس) استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که از 4 فرض مطرح شده دو فرضیه مورد تأیید قرار گرفته است به گونه ای که بین میزان اثربخشی آموزشی به شیوه ی تصویرسازی ذهنی عادی و فکاهی بر یادگیری واژگان عینی (001/0=p ، 09/12=f)، و یادگیری واژگان انتزاعی (000/0=p ، 43/15=f)، تفاوت معنادار آماری دیده شد این تفاوت حاکی از برتری شیوه ی تصویرسازی ذهنی فکاهی بود. اما در یادداری واژگان عینی (120/0=p ، 51/2=f)، و یادداری واژگان انتزاعی (062/0=p ، 65/3=f)، تفاوت عملکرد دو شیوه ی آموزشی معنادار نبود.