هیبریدهای بین گونه ای برای بهبود محصولات استفاده می شوند و راهی موثر برای ایجاد ژرم پلاسم جدید می باشند. از طریق کشت و پرورش گیاهان هیبرید می توان محصولاتی با کیفیت بالاتر و عملکرد بیشتر به دست آورد. از این رو این مطالعه به منظور بررسی عملکرد و کیفیت هیبریدهای بین گونه ای کدو حلوایی و کدو مسمایی صورت گرفته است. بدین منظور در این تحقیق10 هیبرید به همراه 6 لاین از تیپ های مختلف انواع کدو حلوایی و کدو مسمایی استفاده شد. این آزمایش در یک طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه گیلان طی فصول بهار و تابستان سال 1393 انجام شد. برای مطالعه عملکرد و کیفیت، ویژگی هایی از جمله تعداد میوه در بوته، عملکرد در بوته و هکتار، طول و قطر میوه و دمگل، ضخامت گوشت، طول ساقه ی اصلی، میزان ماده ی خشک، کاروتنوئید و اسیدیته قابل تیتر اندازه گیری شد. در هیبریدهای بین گونه ای با تیپ میوه ی کدو حلوایی، میزان عملکرد (38/6854 گرم) در مقایسه با والدین (06/10943 گرم) کاهش پیدا کرد. از طرف دیگر در این نوع هیبرید طول ساقه ی اصلی به طور معنی داری (28/518 سانتی متر) در مقایسه با والدین کاهش پیدا کرد. در هیبریدهای بین گونه-ای با تیپ میوه ی کدو مسمایی وزن هر بوته و وزن بوته در هکتار (08/11485 گرم و 33/35 تن در هکتار) در مقایسه با والدین (8986 گرم و 64/27 تن در هکتار) به طور معنی داری افزایش یافت. در این نوع از هیبریدها طول ساقه ی اصلی نیز در مقایسه با والدین کاهش یافت و از میزان 25/726 سانتی متر در والدین به 05/585 سانتی متر در هیبریدها رسید. در هر دو نوع از هیبریدهای بین گونه ای میزان اسیدیته قابل تیترکاهش یافت در حالی که میزان کاروتنوئید افزایش پیدا کرد، بنابراین هیبریدها شیرین تر از والدین بودند. کدوهای نوع cucurbita pepo l. عادت رشدی محدود دارند و کدوهای نوع cucurbita moschata duch. حاوی سطوح بالایی از کاروتنوئید می باشند. ممکن است در هیبریدهای بین گونه ای این دو صفت بطور همزمان از طریق اصلاح بوسیله هتروزیس بیان شوند. بیشترین و کمترین میزان وراثت پذیری عمومی مربوط به صفات عملکرد (32%) و ضخامت گوشت (5/25 %) بوده است. برای تولید بذر هیبرید واریانس غالبیت اهمیت بیشتری از واریانس افزایشی دارد. برای تولید لاین با عملکرد بالا با توجه به وراثت پذیری بالای این صفت احتمالا انتخاب می تواند مفید باشد. در هیبریدهای بین گونه ای با تیپ میوه ی کدو حلوایی طول و وزن بذر، عملکرد بذر در بوته و هکتار در مقایسه با والدین کاهش نشان داد، در حالی که در هیبریدهای بین گونه ای با تیپ میوه ی کدو مسمایی هیچ تفاوت معنی داری بین والدین و هیبریدها در کل صفات اندازه گیری شده وجود نداشت. بیشترین و کمترین وراثت پذیری عمومی به ترتیب مربوط به صفات عملکرد بذر در میوه و قطر بذر بود. در کدوهای با تیپ میوه ی کدو حلوایی بالاترین هتروزیس استاندارد با توجه به رقم استاندارد از هیبرید بین گونه ای mo11× p25 در رابطه با صفت عملکرد بذر در میوه حاصل شد و در کدوهای با تیپ میوه ی کدو مسمایی بالاترین میزان هتروزیس با توجه به رقم استاندارد از هیبرید بین گونه ای p1× mo9 در رابطه با صفت عملکرد بذر به دست آمد. میزان وراثت پذیری عمومی پائین برای صفات مربوط به بذر نشان دهنده ی اثر محیط بر این صفات است. به عبارت دیگر انتخاب باید برای چندین نسل به تاخیر بیفتد. هیبریدهای بین گونه ای در هر دو نوع از کدوها می توانند برای افزایش کیفیت و کاهش رشد رویشی بدون اثر معنی دار بر عملکرد به کار روند.