چکیده: فضاهای آموزشی به عنوان مهم ترین فضاهای تربیت کننده نیروی انسانی، نقش به سزایی در افزایش بهره وری جامعه ایفا می کنند. ازاین رو طراحی محیط هایی مناسب در راستای تکامل همه جانبه کاربران فضاهای آموزشی، ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش هدف آن بوده است که با بهره گیری از دانش معماری راهکارهایی برای طراحی کالبد فضاهای آموزشی مبتنی بر بهبود بهره وری این فضاها ارائه شود. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف بنیادی و ازنظر ماهیت کمی-کیفی است. در این پژوهش دو روش مورداستفاده قرارگرفته است: الف) روش تحقیق پیمایشی (زمینه یابی): ب) روش تحقیق همبستگی. جامعه آماری موردبررسی دو گروه بوده اند. گروه اول: شامل کلیه متخصصان و اساتیدی است که در دانشگاه های شهید رجایی، تهران، علم و صنعت، شهید بهشتی و جامعه مهندسان سازمان نوسازی و مدارس فعالیت داشته اند. گروه دوم: شامل تمامی هنرآموزان و دبیرانی که در سال تحصیلی 1394-1393 در شهرستان زاهدان مشغول به فعالیت بوده اند، است. برای گروه دوم از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای استفاده شده است. درمجموع تعداد 24 مدرسه متوسطه دولتی (7 مدرسه دخترانه و 7 مدرسه پسرانه) به طور تصادفی انتخاب گشتند که حجم نمونه آن 310 نفر بوده است. از گروه اول یعنی متخصصان و اساتید دانشگاه های شهید رجایی، علم و صنعت، تهران، شهید بهشتی و جامعه مهندسان سازمان نوسازی و مدارس، 12 نفر با محقق همکاری نموده اند. پژوهشگر با استفاده از پیشینه تحقیق و مصاحبه با اساتید و متخصصان متغیرهای تأثیرگذار را استخراج نموده است. در مرحله دوم با استفاده از متغیرهای به دست آمده پرسشنامه ای ساخته شد و از آن برای سنجش دیدگاه اساتید و متخصصان استفاده شد. با تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه گروه متخصصان و حذف متغیرهای نامناسب عوامل و متغیرهای تأثیرگذار به دست آمد. با استفاده از نتایج پرسشنامه اول، پرسشنامه گروه دبیران و هنرآموزان ساخته شد. یافته ها نشان می دهد که چهار عامل آسایش محیطی، چیدمان فضایی، عوامل روانی و عوامل بصری بر دو مولفه بهره وری (یادگیری کاربران و حضور پذیری فضا) تأثیر مثبت دارد. درنتیجه بهره وری فضاهای آموزشی تحت تأثیر محیط مطلوب افزایش می یابد. در پایان با توجه به نتایج به دست آمده راهکارهایی معمارانه جهت طراحی کالبدی فضای آموزشی ارائه شده است. کلیدواژه ها: بهره وری، بهره وری فضا، فضای آموزشی، مدرسه، یادگیری، حضور پذیری، محیط