نام پژوهشگر: سعیده رنجبر چهاربرج

بررسی امکان کنترل زیستی بیماری های پوسیدگی خوشه انگور با استفاده از مخمر pichia membranaefaciens
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید مدنی آذربایجان - پژوهشکده کشاورزی 1393
  سعیده رنجبر چهاربرج   مهدی ارزنلو

چکیده بیماری پوسیدگی انگور یکی از بیماری های مهم انگور می باشد که توسط مهم ترین قارچ های عامل پوسیدگی انباری از جمله aspergillus niger، botrytis cinerea و penicillium digitatum ایجاد می شود. هدف از انجام این تحقیق ارزیابی برخی از مکانیسم های بیوکنترلی دو ایزوله از مخمر pichia membranefaciens در برابر این سه عامل بیمارگر مهم می باشد. در شرایط آزمایشگاهی میزان بازدارندگی از رشد عوامل بیمارگر توسط ایزوله ی p4 در آزمون کشت متقابل به روش کشت دو نقطه ای در محیطpda با قند گلوکز پایین، در مورد aspergillus niger %25/59، botrytis cinerea %18/53 و penicillium digitatum %66/66 و ایزوله ی p5به ترتیب 18/53، 03/37 و 44/44 بود. در آزمون کشت متقابل به روش کشت دایره متحدالمرکز میزان بازدارندگی از رشد بیمارگرها توسط ایزوله ی p4 در مورد aspergillus niger %41/84، botrytis cinerea %33/83 و penicillium digitatum %58/84 و این میزان توسط ایزوله ی p5به ترتیب 58/64، 58/64 و 66/66 بود. در آزمون متابولیت های فرار میزان بازدارندگی از رشد توسط ایزوله ی p4 به ترتیب %66/46، %88/18, %63/29 و این میزان توسط ایزوله ی p5 به ترتیب %26/29، %63/29 و %33/33 بود. بررسی بر هم کنش های بین سلول های مخمری و میسلیوم بیمارگرها در محیط کشت wa + %2 آبمیوه ی انگور، نشان داد که سلول های مخمری در اتصال به میسلیوم های قارچی بیماری زا به منظور تجزیه ی آن ها، توانایی بالایی دارند. آزمایش اثر غلظت های متفاوت آبمیوه ی انگور و مواد شیمیایی بر روی اتصالات سلول های مخمری به هیف های پاتوژن، نشان داد که مقادیر مختلف آبمیوه ی انگور در محیط کشت wa هیچ اثر قابل توجهی برروی توانایی اتصالات سلول های مخمری نداشته اما از طرفی ماده ی شیمیایی سدیم دو دوسیل سولفات %1/0 باعث بلوکه شدن اتصالات کنیدی ها به هیف ها گردید و از چسبیدن سلول های دو ایزوله مخمری به ریسه های پانوژن های قارچی ممانعت نمود. در بررسی آزمایشگاهی اثر سلول های مخمری در جوانه زنی اسپور پاتوژن ها نشان داد که میزان جوانه زنی اسپورهای قارچی توسط ایزوله ی مخمری p4در قارچ های aspergillus niger، botrytis cinerea و penicillium digitatum به ترتیب %24، 35 و %67/30 و ایزوله ی مخمریp5 %33/22، %36 و %33/27 در مقایسه با میزان جوانه زنی %100 اسپورها در تیمارهای شاهد بود. متابولیت های محلول دو جدایه ی مخمری باعث کاهش میزان جوانه زنی اسپور قارچ های aspergillus niger، botrytis cinerea و penicillium digitatum شده بود. بررسی اثر کلسیم کلرید بر توانایی بیوکنترلی دو ایزوله ی مخمری، نشان داد که این ترکیب نمکی از طریق کاهش میزان جوانه زنی اسپورهای قارچی، می تواند توانایی بیوکنترلی این دو جدایه را در مقایسه با کاربرد جداگانه ی هر یک از آن ها در برابر پاتوژن های قارچی افزایش دهد. هر دو ایزوله ی مخمری توانایی تولید سیدروفور در محیط کشت مربوطه را داشتند. در بررسی آزمایشگاهی توانایی تولید توکسین توسط این دو ایزوله مخمری در محیط کشت sabouraud agar mb به اثبات رسید. آزمون های آزمایشگاهی نشان داد که این دو جدایه ی مخمری توانایی تولید آنزیم های لیتیک از جمله بتا 3-1 گلوکوناز و اگزوکیتیناز در برابر دیواره ی سلولی پاتوژن ها دارند. در شرایط انباری زخم های خوشه-ی انگور با سوسپانسیونی از spore/ml 106×1 قارچ های a. niger، b. cinerea و p. digitatum مایه زنی شدند. پس از دو ساعت زخم های میوه ی انگور با سوسپانسیونی از lm/cfu 108×1 دو ایزوله ی مخمری مایه زنی شدند. ایزوله مخمری p4 پس از 10 روز، میزان آلودگی در خوشه های انگور به قارچ های a. niger، b. cinerea و p. digitatum به ترتیب %46/67، %77/58 و %64/62 تا %64 و ایزوله ی مخمری p5 میزان آلودگی را به ترتیب %9/53، %23/60 و %3/50 کاهش داد. کلمات کلیدی: پوسیدگی، مخمر، متابولیت های فرار، سدیم دو دوسیل سولفات، متابولیت های محلول