در این پایان نامه، کارگزاران امیرالمومنین علیه السلام جمع آوری، و تقسیم بندیهای گوناگونی از آنها به لحاظ تعهّد، تدیّن، تخصّص و حسّ مسئولیّت پذیری نسبت به حاکم و حکومت صورت گرفته است. همچنین ریشه ها و زمینه های تخلّفات کارگزاران امیرالمومنین علیه السلام و شیوه های نظارت بر عملکرد کارگزاران در حکومت علوی مورد بحث قرار گرفته و از نظارت به عنوان بهترین راهکار برای کشف تخلفات کارگزاران یاد شده است. در فصل اصلی و پایانی، واکنشهای أمیرالمومنین علیه السلام ـ از آن جهت که یک انسان کامل و معصوم است ـ ، نسبت به تخلّفات کارگزاران، مورد بررسی قرار گرفته است که این واکنشها به دو دسته ی واکنشهای گفتاری از قبیل تذکّر، اخطار، سرزنش، تهدید، نفرین، و واکنشهای رفتاری از قبیل عزل، تازیانه و زندان تقسیم می شوند. در پایان، به تحلیل و بررسی برخی از برخوردهای نا متعارف و نا مأنوس أمیرالمومنین علیه السلام نسبت به تخلفات کارگزاران پرداخته شده است.