نام پژوهشگر: هنگامه سنجر
هنگامه سنجر آناهیتا مقبلی
پایان نامه حاضر عکس های آلبوم های خانوادگی را در حوزه شخصی و عمومی مورد مطالعه و بررسی قرار می دهد. عکس های خانوادگی در نظر اول بی اهمیت و پیش پاافتاده به نظر می رسند. اما اغلب به عنوان شاهدی در عرصه ی علم و فرهنگ می تواند مورد استفاده قرار گیرد. برای بدست آوردن این گونه عکس ها پس از پرس وجو، با تعدادی از خانواده های قدیمی و اصیل از هر قشر اجتماعی، که دارای فرهنگ عکاسی، عکس بوده و به پژوهشگر اعتماد داشتند، ارتباط برقرار شد. عکس های گزینش شده به امانت گرفته و نسخه برداری شد. در همین میان مطالعات کتابخانه ای نیز در جهت درک عمیق تر از جامعه و ارزش های آن در هر دوره، ارتباط عکاسی و تاریخ اجتماعی، دیدگاه هنری عکس و چگونگی نقد و بررسی عکاسی مستند، انجام گرفت. این پژوهش مشتمل است بر تاریخچه ای مختصر از ورود عکاسی به ایران و سپس عمومی شدن آن تا درون خانه ها، که نهایتاً به چگونگی شکل گیری آلبوم و بایگانی ها اشاره می کند. به لحاظ ارزشی که عکس های خانوادگی در صحه گذاشتن بر پیشینه و هویت جوامع دارد، در اینجا چگونگی تشکیل طبقات اجتماعی و مقوله های هویت وفرهنگ در طبقه بررسی شده است. و از آنجا که در میان مطالعه عکس ها، می توان به رفتارها و مناسبات اجتماعی دوره تاریخی مورد نظر پی برد، این تحقیق عکاسی و تاریخ اجتماعی را در کنار یکدیگر مورد بررسی قرار داده است. سپس به جایگاه عکس در مقام هنر می پردازد و چگونگی خوانش عکس از منظر زیبایی شناسی مطرح می شود. در انتها نحوه ی دسته بندی عکس ها با نمودار آن در سه دوره تاریخیِ اواخر قاجار از 1250 ش، پهلوی اول و پهلوی دوم تا 1340ش ارائه می گردد. سپس بیش از پنجاه عکس برگزیده هم به لحاظ تاریخی و هم از منظر اجتماعی، مورد خوانش و بررسی قرار می گیرند. از انجام این تحقیق، این نتیجه حاصل شد که عکس های خانوادگی نه تنها در حوزه ی خاطرات شخصی که در جهت بازخوانی فضای زیبایی شناسی یک دوره ی تاریخی و با تأکید بر فرهنگ، مناسبات اجتماعی و باورهای خاص زندگی، ارزش بسیاری دارد و می تواند باز نمایاننده ی جامعه و معیار های ارزشی طبقات مختلف آن باشد.