نام پژوهشگر: رسول پورهادی نجفآبادی
رسول پورهادی نجف آبادی علی غلامی
اتر حلقوی 4,1 -دی اکسان (c4h8o2) به عنوان یک عامل سرطانزای انسانی طبقه بندی شده است. این ترکیب به عنوان یک محصول فرعی و یا افزایشی، در طی تولید برخی از مواد شیمیایی به وجود آمده، به ویژه موادی که در طی واکنشهای اتوکسیله شدن، تولید میشوند. 4,1- دی اکسان به عنوان یک محصول افزایشی میتواند در الکیل اتر سولفاتها(aes) نیز تشکیل شود. یکی از این محصولات، سدیم لوریل اتر سولفات میباشد. سورفکتانتها و امولسیونهای محتوی 4,1- دی اکسان، در مواد آرایشی، مواد شوینده و محصولات غذایی، استفاده می شوند. گزارش شده است که در فرایند تولیدaes ، مرحله سولفونه کردن، منبع اصلی تولید 4,1 -دی اکسان میباشد.4,1 -دی اکسان به وسیله گسسته شدن شیمیایی دو مولکول از اتیلن اکسید، از الکل اتوکسیلات اولیه تشکیل میشود. دامنه غلظت این ماده از مقادیر کم تا صدها هزار(µg/g) بوده است که به کیفیت مواد خام و شرایط سولفونه کردن و فرایند خنثی سازی بستگی دارد. به همین منظور، روشهای تجزیه ای زیادی برای جداسازی و تعیین 1,4- دی اکسان در مواد مختلف، پیشنهاد شده است. بیشترین روش استفاده شده برای اندازه گیری مقدار 1,4 دی اکسان در مواد جامد یا آبی، گاز کروماتوگرافی با آشکارساز یونش شعله ای و یا طیف سنجی جرمی می باشد. اندازه گیری غلظت های بسیار کم این ماده با تکنیک کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (hplc)، بسیار مشکل است. به دلیل حساسیت کم تکنیک، یک مرحله پیش تغلیظ مورد نیاز است. در این پژوهش، یک کارتریج جاذب ساخته شده در آزمایشگاه برای مرحله پیش تغلیظ مورد استفاده قرارگرفته است. جاذب، با نشاندن مخلوطی از هیدروکربنهایc12-c23 روی بستری از ذرات سیلیکاژل (مش 40) آماده می شود. پارامترهای واجذب مانند نوع، ترکیب و حجم حلال شوینده و حجم نمونه عبوری از کارتریج، با تزریق حجم مشخصی از محلول استاندارد 1,4- دی اکسان به کارتریج تهیه شده، بهینه می شوند. در پایان، غلظت 1,4- دی اکسان در نمونه های واقعی اندازه گیری شده است. توافق خوبی بین نتایج اندازه گیری با hplc و headspace gc مشاهده شده است.