نام پژوهشگر: بصیر ملکپور
بصیر ملک پور محمدرضا جلالی ندوشن
مقدمه: سرطان پستان یکی از مهمترین معضلات بهداشتی درمانی در میان زنان است و هیچ سرطانی برای خانم ها نگران کننده تر از سرطان پستان نیست. داروهای ضد سرطان بدلیل ناهمگونی بافت سرطانی و فشار درونی آنها به سختی وارد بافت می شوند و این امر سبب کاهش پاسخ مطلوب به دارو شده و نیز سمیت داروهای تجویز شده را افزایش می دهد. جهت غلبه براین مشکل امروزه از یک روش درمانی جدید بنام حاملین دارو یا سیستم انتقال دارو استفاده می شود. لیپوزوم ها بعنوان یکی از این سیستم های انتقال دارو شناخته شده اند. مواد و روش ها: لیپوزوم های حاوی بار الکتریکی منفی از طریق اختلاط مواد شیمیایی دستیل فسفات، کلسترول و فسفاتیدیل کولین به نسبت 1:2:1 تهیه گردید. بعلاوه لیپوزوم های فاقد بار الکتریکی به طریق مشابه از ترکیب فسفاتیدیل کولین- کلسترول به نسبت 1:1 تهیه گردید. سپس لیپوزوم ها با غلظت های 5، 2، 1، 0/5و 0/2 میلی گرم بر میلی لیتر با داروی doxorubicin پر شدند. میزان سمیت سلولی غلظت های مشابه داروی dox آزاد در برابر داروی dox محصور در لیپوزوم های مذکور در زمان های 24، 48 و 72 ساعت مورد سنجش و مقایسه قرار گرفت. نتایج با آزمون t مورد آنالیز آماری قرار گرفت و معنی دار بودن یا نبودن آن در مقایسه با گروه شاهد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: نتایج نشان می دهد که سمیت سلولی داروی dox محصور در لیپوزوم بدون بارالکتریکی نسبت به دارو در حالت آزاد بیشتر است، بطوریکه سمیت سلولی در غلظت 5 mg/ml دارو در دوره زمانی 24، 48 و 72 ساعت در لیپوزوم بدون بارالکتریکی به ترتیب مقادیر 88/37، 91/7و 93/4 بدست آمد بطوریکه میزان سمیت سلولی دارو به حالت آزاد در غلظت و زمان مشابه به ترتیب مقادیر72/34، 79/41 و 79/9 بدست آمد. همچنین میزان سمیت سلولی داروی محصور در لیپوزوم دارای بار منفی نسبت به داروی آزادکاهش قابل توجهی نشان داد بطوریکه در غلظت mg/ml 5 و برای دوره زمانی 24، 48 و 72 ساعت درصد سمیت سلولی داروی محصور در لیپوزوم با بارمنفی به ترتیب مقادیر 59/40، 67/28 و 74/56 بدست آمد. نتیجه گیری: لیپوزوم های بدون بارالکتریکی توانایی افزایش اثر سمیت سلولی داروی dox را در مقایسه با شکل آزاد دارا هستند. در نتیجه می توان از این اشکال دارویی جهت بهبود تأثیر داروی dox و کاهش اثرات سمی آن پس از تکمیل این آزمایشات در شرایط محیط زنده بدن بیمار یا حیوان مدل استفاده کرد.