کتاب تاریخی – ادبی "تاج المآثر" یکی از کهن ترین منابع تاریخ غوریان است که مولف آن خود در دستگاه حکومت غوریان هند می زیسته است. تاج المآثر که در سال 602 هجری قمری به رشته تحریر درآمده است، علاوه بر اهمیت تاریخی، از اهمیت ادبی بسیاری نیز برخوردار است. این کتاب با بهره گیری های فراوان از صنایع ادبی و استشهادهای بسیار به اشعار تازی و پارسی، از کتب پیشرو نثر فنّی فارسی محسوب می شود که به نوبه خود تاثیر قابل توجهی در آثار پس از خود داشته است. متأسفانه با وجود ویژگی های منحصر به فرد این کتاب تاریخی – ادبی کهن، تاج المآثر تاکنون در ایران به چاپ نرسیده است. در این رساله کوشش شده است ضمن ارائه نسخه ای پیراسته از این کتاب ، با دیدی تحلیلی و انتقادی مختصات کتاب مذکور نیز مورد بررسی قرار گیرد و طرحی از زندگی نامه مولف نیز – که در منابع موجود به صورت ناقص و مغشوش ارائه شده است-در اختیار خوانندگان قرار گیرد و برای سوالاتی در خصوص برخی جنبه های ناشناخته زندگی او ، از جمله مذهب و تصوف وی پاسخی یافته شود