نمادهای دینی- آئینی، بخشی از فرهنگ مشترک مردم هستند و در حالی که نمیتوان از آفریننده ای یگانه و خالقی مشخص در ساختن آنها نام برد باید از نوعی تعامل و همکاری مشترک میان آفرینندگان و مخاطبان در خلق و پیدایش این آثار از جمله نخل ماتم در بستر آئین نخلگردانی سخن گفت.پژوهش حاضر از نوع توصیفی، با تجزیه بصری زیبایی شناسانه، تحلیل کیفی جامعه شناسانه و خارج از محدوده متن اثر میباشد و نیز روش گردآوری داده ها از طریق اسنادی، کتابخانه ای و میدانی شامل مشاهده مشارکتی، مصاحبه و گفتگو در فضای تکایا صورت گرفته است؛ و بیانگر آنست که: نخل ماتم با داشتن ریشه در فرهنگ کهن ایرانی و جلا دیدن در کالبد مذهبی مردم شیعی ایران، و نیز دارا بودن بار عمده ای از حالات روانی اجتماع در مقابله با پدیده مرگ، به عنوان یک اثر مردمی، از ویژگی های زیباشناسانه و نشانه های نمادینی برخوردار است که خالق اثر، هماهنگ با ذهنیت رمزگرا و حماسه پذیر جامعه، از بطن جهان بینی شیعی آنان را برداشت نموده، تا تأثیرات روانی پیش برنده برای مخاطبان و برای عامه مردم که اثر را دریافت میکنند، داشته باشد. لذا نخل ماتم دربردارنده ارزشهای نمادینی میگردد که با درآمیختن رویکردهای مذهبی به نوعی مناسک اجتماعی مرگ، گریز از میرایی و میل به جاودانگی را در خود دارد. جاودانگی که ورای موضوعی که به آن اشاره میشود، اراده مردم اجتماع و مخاطبانش را بازنمایی میکند و از تأثیر متقابل آنان و دست پنهان خالقش سخن میگوید.