جنگ تحمیلی، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران از بزرگ ترین رویدادهای تاریخی کشور ما در طول دو دهه ی گذشته به شمار می رود که تمام قالب ها و انواع ادبی را تحت تأثیر خود قرار داد و تأثیری بنیادی بر ادبیّات گذاشت. تا آن جا که نوعی ژانر به نام ادبیّات دفاع مقدّس – ادبیّات پایداری و مقاومت- به وجود آمد و قالب هایی چون: شعر، داستان، خاطره نویسی، نمایش نامه، تحت تأثیر مضامین آن قرار گرفتند. با توجّه به این تأثیر، باید دید در ادبیّات داستانی جنگ به ویژه رمان و شخصیّت های آن، چه تحوّلاتی از نظر اجتماعی و از جنبه ی ادبی ایجاد شده است. با توجّه به این که داستان نویسان یکی از موضوعات خود را دفاع مقدّس و جنگ قرار دادند و از آن جا که شخصیّت پردازی در این ژانر بسیار مهم است، رمان نویسان این عنصر را در رمان های خود به کار گرفتند و سعی نمودند از شیوه های مختلفی جهت شخصیّت پردازی استفاده کنند. در این تحقیق سعی شده است تا شش رمان از رمان های دفاع مقدّس مورد نقد بررسی قرار گیرند و سعی شده است عنصر شخصیّت و شخصیّت پردازی از جنبه های اجتماعی و ابعاد مختلف وجود آن ها نشان داده شود. زیرا شخصیّت های داستانی نمایانگر اشخاص واقعی اجتماع خود می باشند. نقد و بررسی این عنصر نشان می دهد که نویسندگان نکات مثبت و منفی پیرامون خود را در این رمان ها به کار برده اند و از دو روش مستقیم و غیر مستقیم در قالب ویژگی های گفتاری، رفتاری، توصیفی، قیافه ظاهر و نام استفاده کرده اند. به طور کلّی می توان گفت شخصیّت های داستانی رمان های دفاع مقدّس، واقعی، ملموس، عینی، زنده و پویا هستند.