نام پژوهشگر: روح‌الله خادمی

شرح لغات و ابیات دشوار قصاید و غزلیات مجد همگر شیرازی (607 – 686 ه. ق.)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1388
  روح الله خادمی   محمدحسین کرمی

خواجه مجدالدّین هبه الله بن احمد (یا محمد) همگر معروف به مجد همگر شیرازی (607 – 686 ه. ق.) از شاعران پرآوازۀ قرن هفتم است که در خدمت پادشاهان سَلغُری فارس و خاندان جوینی مقرّب بوده و آنان را مدح گفته است. او ملک الشعرای چند تن از اتابکان فارس و مرجع داوری های ادبی روزگار بوده است.دیوان او مشتمل بر قصاید، غزلیات، ترکیب بندها، قطعات و رباعیات است. او در قصیده دنباله رو شاعران خراسان و آذربایجان است و دشواری های قصاید او بیشتر به سبب وجود لغات و ترکیبات عربی و نیز اشارات و تلمیحات او به اساطیر ایرانی و سامی، آیات و احادیث و اصطلاحات علمی همچون اصطلاحات نجومی است. شیوۀ او در غزل، سهل و ممتنع و ادامۀ کار غزل سرایان قرن ششم و نیمۀ اول قرن هفتم است. در مجموع باید او را شاعری متوسط دانست که بیشتر در حدّ مقلّد باقی مانده و کمتر به ابداع مضامین و ابتکارات شعری توفیق یافته است.این پایان نامه که هدف اصلی آن شرح دشواری های قصاید و غزلیات مجد همگر بوده، در هفت فصل تنظیم گردیده است: فصل اول: مقدمه و کلیات، فصل دوم: نگاهی به روزگار زندگی مجد همگر، فصل سوم: شرح احوال مجد همگر، فصل چهارم: موضوعات شعری در دیوان مجد همگر، فصل پنجم: سبک شعر مجد همگر، فصل ششم: شرح قصاید و غزلیات مجد همگر و فصل هفتم: نتیجه گیری و پیشنهادات. در پایان نیز فهرستی از لغات، اصطلاحات و ترکیبات معنی شده، آیات و احادیث و امثال عربی، امثال و حکم و منابع مورد استفاده آورده شده است.