نام پژوهشگر: امید موسوی
امید موسوی محمد بومری
کانسار کرومیت فاریاب در 135 کیلومتری شمال شرقی بندرعباس و در مجموعه اولترامافیکی سرخ بند واقع شده است. این مجموعه، بخشی از یک کمپلکس افیولیتی در منطقه فاریاب است که این توالی افیولیتی شامل آهک های پلاژیک دگرگون شده، نهشته های رادیولاریتی، بازالت های بالشی و گابرو های لایه ای در بخش بالایی و توده های هارزبورژیتی، دونیتی و پیروکسنیتی در بخش زیرین است. مجموعه سرخ بند، توسط دو گسل معکوس متقاطع، با امتداد موازی زاگرس، در بخش های شمال شرقی و جنوب غربی، از سنگ شناسی های پیرامون جدا شده است. کرومیت ها، به صورت لایه ها و عدسی های مجزا در دونیت حضور دارند. سنگ های دربرگیرنده کانسار، از نوع اولترامافیک بوده که به طور بخشی به سرپانتین و منیزیت تبدیل شده اند. این سنگ ها، به طور عمده شامل دونیت، پیروکسنیت و پریدوتیت ها هستند. دونیت های این منطقه، که فراوان تر از دیگر سنگ های اولترامافیک هستند، به رنگ های سبز روشن، تیره و قهوه ای مشاهده می شوند. در معادن مختلف فاریاب، تفاوت های جزئی در رنگ دونیت و همچنین محتوای کرومیت موجود در آن، دیده می شوند. از نظر بافتی، کانسار مذکور دارای تنوع زیادی نبوده و بافت کرومیت ها به طور عمده محدود به انواع افشان، توده ای، گرهکی و نواری همراه با انواع حدواسط هستند. گسل ها و تکتونیک پیچیده منطقه، سبب جابجایی افق های کرومیت در معادن مختلف فاریاب شده اند. ده نمونه از سنگ های اولترامافیک منطقه به روش xrf در دانشگاه یاماگاتای ژاپن مورد تجزیه قرار گرفته اند. بر اساس داده های حاصل از این تجزیه ها، مشخص شده است که mgo و sio2 اکسید های اصلی تشکیل دهنده سنگ های اولترامافیک هستند. به طور کلی در فاریاب، دونیت ها آلومینیوم و کلسیم کم ولی منیزیم زیاد دارند در حالی که هارزبورژیت ها، منیزیم کمتر ولی آلومینیوم و کلسیم زیاد دارند. با توجه به شواهد موجود و با بررسی های مختلف، مشخص شده که کانسار مذکور از نوع آلپی یا پودیفرم است و ویژگی های مشترک با دیگر کرومیت های پودیفرم دنیا دارد. نتایج مربوط به تجزیه سنگ های منطقه نشان می دهند که، مذابی که سنگ های دربرگیرنده کانسار را شکل داده، از نوع ماگمای بونینیتی مربوط به محیط سوپراسابداکشن است. در مورد ژنز و تشکیل کرومیت فاریاب نیز عقیده بر این است که، مجموعه ای از عوامل، که در رأس آن اختلاط ماگمایی قرار دارد، در شکل گیری آن دخالت دارند.