به نظر می رسد که ورزش با شدت متوسط سیستم ایمنی بدن را تحریک می کند، اما شواهد خوبی نیز وجود دارد که نشان می دهد تمرین شدید می تواند باعث تضعیف سیستم ایمنی شود. هدف تحقیق حاضر، مقایسه اثر یک جلسه تمرین فزاینده درمانده ساز هوازی توسط دست و پا بر پاسخ سلول های nk) cd16، cd56، cd16/56)و t) cd4، cd8، cd4/cd8) سیستم ایمنی دانشجویان پسر رشته تربیت بدنی دانشگاه شهید چمران اهواز بود. بدین منظور 20 آزمودنی مرد با میانگین سنی 1/8 ± 22/4 سال، بیشینه اکسیژن مصرفی 7/1 ± 41/7 میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در دقیقه و شاخص توده بدنی 1/87 ± 23/3 کیلوگرم بر مجذور قد به متر، به صورت تصادفی به دو گروه تجربی (10 نفر) و کنترل (10 نفر) تقسیم شدند. آزمودنی های گروه تجربی، دو نوع آزمون ورزشی فزاینده درمانده ساز توسط پا (پروتکل آستراند 1965) و دست (پروتکل ساوکا و همکاران 1983) را به وسیله دوچرخه کارسنج پایی و کارسنج دستی در دو روز متفاوت اجرا کردند. آزمودنی های گروه کنترل در هیچ گونه فعالیت ورزشی شرکت نکردند. برای ارزیابی فاکتورهای سیستم ایمنی، نمونه های خونی قبل، بلافاصله بعد و دو ساعت بعد از پایان هر دو نوع آزمون ورزشی از کلیه آزمودنی های گروه تجربی و کنترل جمع آوری شد و به روش فلوسایتومتری مورد اندازه گیری قرار گرفت. همچنین برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها، از آزمون t همبسته، t مستقل، آزمون تحلیل واریانس یک راهه (anova) و آزمون پیگیری توکی (hsd) در سطح معنی داری 0/05 =α استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که هر دو نوع برنامه تمرینی باعث افزایش معنی دار سلول های(cd16/56 (nkو(cd8 (t بلافاصله بعد از تمرین گردید. از طرفی هر دو نوع برنامه تمرینی باعث کاهش معنی دار سلول های (cd4 (t بلافاصله بعد از تمرین شد. قابل ذکر است که تمامی این تغییرات 2 ساعت بعد از پایان هر دو نوع آزمون ورزشی به حالت اول برگشت. علاوه بر این سلولهای(cd16 ،cd56(nkهیچگونه تغییر معنی داری را بلافاصله بعد از تمرین، در هر دو آزمون نشان ندادند. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که تأثیر هر دو نوع برنامه تمرینی توسط دست و پا بر پاسخ سلول های nk و t مشابه بوده و تفاوت معنی داری بین این دو نوع برنامه تمرینی وجود نداشت. یافته های این تحقیق نشان می دهد که عملکرد سیستم ایمنی بدن، ممکن است به دنبال تمرینات شدید کوتاه مدت، بطور موقت افزایش یا کاهش یابد، امّا این تغییرات به زودی و در دوره بازیافت به حالت استراحت بر می گردد. بنابراین به نظر نمی رسد که به لحاظ بالینی، مشکلی برای ورزشکار بوجود آید.