نام پژوهشگر: شهرزاد هلالی پرگالی
شهرزاد هلالی پرگالی محمد جواد رضایی
مطالعه روانشناسی واجشناسی اسامی با قاعده و بی قاعده در دهه اخیر از عناوین بحث بر انگیز به شمار می رود. اسامی جمع با قاعده در اسامی مرکب انگلیسی (مانند(* rats eaeter قابل قبول نیستند، حال آنکه به کار بردن اسامی جمع بی قاعده در اسامی مرکب بلا مانع است. این عدم استفاده از اسامی جمع باقاعده در اسامی مرکب در مقایسه با اسامی بی قاعده ، توسط دو تئوری توضیح داده می شود. مدل دو سویه(pinker & prince ,1991) برای ذخیره کلمات با قاعده و بی قاعده دو روند کاملاٌ متفاوت قائل می شود و این تفاوت را به اینصورت مطرح می کند که افعال باقاعده در انگلیسی طی یک عمل ذهنی که در آن متغیرهای گرامری با هم ترکیب می شوند درمغز ذخیره می شوند. بنابراین می توان گفت که کلماتی که از لحاظ واجشناسی با قاعده محسوب می شوند, اعم از فعل یا اسم, به صورت پیوسته(on-line) توسط قوانین صرفیmorphological rules)) شکل می گیرند و این در حالیست که کلمات بی قاعده درحالت صرف شده به صورت یک واحد مستقل در حافظه تداعی کننده (associative memory) ذخیره می شوند و ازطریق حافظه لغوی lexical memory)) در دسترس قرار می گیرند و به صورت مستقل ذخیره و بازیابی می شوند. مدل دو سویه در مقابل مدل یکسویه قرارمی گیرد که برای کلمات صرفی با قاعده و بی قاعده فرایند یکسانی را در نظر می گیرد که این فرایند می تواند شامل ذخیره کلمات بصورت حجیمmassive))bybee,1985,1988;stemberger,1994)) و یا اعمال قوانین یکسان برای همه اشکـــــالforms)) باشد (daughterty & seidenberg, 1992). علیرغم محدودیت در جمع بستن اسامی مرکب انگلیسی، ترکیباتی مانند red rat eater وجود دارند که کلمه میانی به صورت با قاعده جمع بسته می شودوترکیب red rat eaters را به وجود می آورد.این ترکیبات که اسامی مرکب در آنها با صفات همراهند، فرایند برگشت از مرحله دستور به مرحله واجی این جمع با قاعده را ممکن میسازد. این تحقیق با مطالعه بر روی 60 (30 نفر در حد پیشرفته، 30 نفر متوسط) زبان آموز فارسی زبان مدل دوسویه و فرآیند بر گشتی را از طریق آزمون شفاهی و آزمون درک مورد مطالعه قرارمی دهد. نتایج مشخص ساخت که زبان آموزان فارسی زبان از مدل دو سویه و فرایند برگشتی استفاده کردند. اما در آزمون درک، علیرغم استفاده از این فرایند در97% موارد فرایند غیر برگشتی مورد استفاده قرار گرفت. سطح بسندگی زبان آموزان این تحقیق تأثیری بر عملکرد زبان آموزان در این تحقیق نداشت.