نام پژوهشگر: علیرضا کیانی
عطیه عرب منوچهر حیدرپور
در دهه های اخیر محدودیت های منابع آب برای مصارف کشاورزی از یک سو و افزایش جمعیت از سوی دیگر، گسترش کاربرد روش های آبیاری تحت فشار را اجتناب ناپذیر ساخته است. برای اصلاح آب و خاک می توان از روش مغناطیس کردن آب استفاده کرد. آب مغناطیسی با عبور آب از میان یک آهنربای دائمی (مغناطیس پایدار) قوی مستقر روی خط لوله به وجود می آید. این مطالعه در ایستگاه تحقیقات گرگان وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان انجام شد. در این تحقیق تأثیر آب مغناطیسی بر گرفتگی قطره چکان ها و یکنواختی پخش آنها مورد بررسی قرار گرفت. تیمار ها شامل دو تیمار آبیاری (آب مغناطیسی و غیر مغناطیسی) به عنوان عامل اصلی و سه تیمار غلظت املاح آب آبیاری، (آب چاه، 200 و 400 میلی گرم در لیتر غلظت کربنات کلسیم) به عنوان عامل فرعی بود. طرح آزمایشی به صورت کرت سه بار خرد شده در قالب بلوک کامل تصادفی و با سه تکرار انجام شد. جمع آوری اطلاعات مربوط به دبی قطره چکان ها در 5 مرحله زمانی و نمونه برداری ها برای تعیین خصوصیات آب آبیاری (تعیین شاخص اشباع لانژیلر) در سه مرحله ابتدا، اواسط وانتهای دوره آزمایش انجام شد. نتایج نشان داد که تیمار آب آبیاری تأثیر معنی داری در سطح 1 درصد بر هدایت الکتریکی آب آبیاری داشت به طوریکه در طول دوره آزمایش روند کاهش هدایت الکتریکی آب آبیاری در تیمار آب مغناطیسی کمتر از تیمار آب غیر مغناطیسی گردید. برای هر دو تیمار آب آبیاری میزان املاح آب آبیاری در طول دوره آبیاری روند کاهشی داشتند ولی این روند کاهشی معنی دار نبود. آبیاری با آب مغناطیسی تأثیر معنی داری در سطح 5 درصد بر شاخص اشباع لانژیلر داشت به طوریکه شاخص اشباع لانژیلر در تیمار آب مغناطیسی کمتر از آب غیر مغناطیسی بود. متوسط دبی قطره چکان ها نسبت به زمان در طول دوره آزمایش کاهش پیدا کردکه دلیل آن گرفتگی جزئی یا کلی تعدادی از قطره چکان ها بود. در تیمار آبیاری با شوری بالاتر میزان کاهش دبی قطره چکان ها بیشتر بود. نتایج نشان داد که تیمار آب آبیاری تأثیر معنی داری در سطح 5 درصد بر متوسط دبی قطره چکان ها داشت. متوسط دبی قطره چکان ها در ابتدای دوره آزمایش در هر سه تیمار شوری آب آبیاری در تیمار آب مغناطیسی کمتر از تیمار آب غیر مغناطیسی بود . متوسط دبی قطره چکان ها در انتهای دوره آزمایش در تیمار آب مغناطیسی بیشتر از تیمار آب غیر مغناطیسی شد. نتایج نشان داد که دبی قطره چکان های انتهای خط لوله از دبی قطره چکان های ابتدای خط لوله کمتر بود. تیمار آب آبیاری تأثیر معنی-داری در سطح 1 درصد بر یکنواختی پخش قطره چکان ها داشت. در اوایل دوره آزمایش یکنواختی پخش آب در تیمار آب مغناطیسی و آب غیر مغناطیسی تقریباً برابر بود اما در اواخر دوره آزمایش میزان یکنواختی پخش در تیمار آب مغناطیسی بیشتر از تیمار آب غیر مغناطیسی بود. نتایج نشان داد آبیاری با آب مغناطیسی گرفتگی قطره چکان ها را کاهش و یکنواختی پخش آب را افزایش می دهد. با افزایش غلظت املاح و پ-هاش آب آبیاری میزان گرفتگی شیمیایی قطره-چکان ها افزایش می یابد. گرفتگی قطره چکان ها دبی، یکنواختی پخش، یکنواختی پخش مطلق و ضریب یکنواختی کریستیانسن قطره چکان ها را کاهش و ضریب تغییرات ساخت قطره چکان ها را افزایش داد.