نام پژوهشگر: باباله حیاتی
امین شاکری حسین راحلی
مراتع کشور با وسعت 90 میلیون هکتار یکی از منابع اساسی و پایه تولید محسوب می گردد که حفظ ،احیاء و توسعه آن،تولید پایدار و مستمر را به دنبال دارد. اما در چند دهه اخیر سطح مراتع و پوشش گیاهی آن دستخوش تغییرات زیادی شده است و تغییر وضعیت مراتع از عالی و خوب به متوسط، فقیروبسیارفقیر، افزایش روند فرسایش خاک و هدر رفت آب و سیلابها را به دنبال داشته است.طرحهای مرتعداری به عنوان واحدهای اجرائی پروژه های اصلاح و احیاء مراتع بوده و کارشناسان اداره منابع طبیعی پس از مطالعه هر مرتع ، عملیات اجرایی مناسب برای آنرا مصوب نموده و مرتعدار ضمن بهره برداری از مرتع ، می بایست ، عملیات اجرایی مصوب را انجام دهد. بیمه طرحهای مرتعداری اجرا شده ، یکی از اقدامات حمایتی در راستای امنیت سرمایه گذاری ونیز یک اقدام موثربه منظور مدیریت واقعی مرتع می باشد. در این راستا ، عوامل موثر بر پذیرش بیمه مراتع توسط دامداران استان سمنان در سال زراعی 87-1386 مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق ازجنبه هدف، کاربردی تجربی و از جنبه جمع آوری اطلاعات پیمایشی و همچنین اسنادی و کتابخانه ای می باشد. جامعه آماری مورد نظر نیز، تمامی مرتعداران استان سمنان را در بر دارد. از این میان تعداد 147 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده به عنوان نمونه آماری انتخاب شد که 75 نمونه مربوط به مرتعداران پذیرنده بیمه و 72 نمونه مربوط به مرتعداران نپذیرنده بیمه بود. نتایج برآورد مدل لاجیت نشان داد که شرکت در کلاس ترویجی، میزان تولید مرتع، میزان دریافت وام قرق و درآمد مرتعدار تاثیر مثبت و معنی دار و تعداد دام مرتعدار تاثیر منفی و معنی داری در پذیرش بیمه مرتع دارد.
محسن عادلی ساردویی باب اله حیاتی
در دهه های اخیر با مصرف بیشتر نهاده ها در بخش کشاورزی شاهد رشد تولیدات کشاورزی در دنیا بوده ایم، اما مشکلات بوجود آمده در اثر عدم توجه به مسائل زیست محیطی و خطرات مصرف بیش از حد مواد شیمیایی بر سلامتی انسان یک نگرانی برای مردم و سیاست گذاران به وجود آورده است. لذا کشاورزی پایدار به عنوان کلید رهائی از مشکلات بوجود آمده مطرح شده است. به سبب اهمیت بخش کشاورزی در اقتصاد شهرستان جیرفت و اهمیت پیاز، سیب زمینی و گوجه فرنگی در امنیت غذایی جامعه تحقیق حاضر در سال زراعی 1388-1387 با هدف سنجش پایداری عملیات کشاورزی و عوامل موثر بر آن در شهرستان جیرفت، صورت پذیرفته است. به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز تعداد 197 پرسش نامه از کشاورزان پیاز، سیب زمینی و گوجه فرنگی کار شهرستان جیرفت با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی تکمیل گردید. نتایج سنجش پایداری عملیات کشاورزی در محصولات مورد مطالعه نشان داد 2/53 درصد کل نمونه های مورد مطالعه میانگین امتیاز شاخص پایداری عملیات کشاورزی شان کمتر از میانگین و 7/47 نیز بالاتر از میانگین می باشد. نتایج نشان داد که پایداری عملیات کشاورزی مزارع سیب زمینی نسبت به دو محصول دیگر در وضعیت بدتری قرار دارد. همچنین نتایج مقایسه میانگین نشان داد که پایداری محصولات مختلف از نظر عملیات گوناگون متفاوت می باشد. نتایج مدل رگرسیونی برآورد شده نشان داد که متغیر های سطح سواد، دانش کشاوزی پایدار، تعداد نیروی کار خانوادگی، مشارکت اجتماعی، مالکیت خصوصی و نظام دام-زراعت بر پایداری عملیات کشاورزی مزارع مورد مطالعه تأثیر مثبت معنی دار و میزان سطح زیر کشت اثر منفی معنی دار دارد. بر اساس نتایج تحقیق پیشنهاد می شود از سوی مسئولان کشاوزری منطقه، در راستای بهبود وضع پایداری عملیات کشاورزی اقداماتی از قبیل برگزاری کلاس های ترویجی متناسب با سطح سواد کشاورزان به منظور افزایش آگاهی کشاورزان نسبت به کشاورزی پایدار و مزایای آن، اتخاذ سیاست های تشویقی به منظور افزایش سطح مشارکت کشاورزان، شناسایی و تشویق مزارع نمونه به لحاظ پایداری عملیات کشاورزی صورت پذیرد.
طاهره خادم بلدی پور باب اله حیاتی
تالاب بین المللی قوری گل واقع در شهرستان بستان آباد در استان آذربایجان شرقی به دلیل دارا بودن جاذبه های خاص طبیعی، از مناطق مهم توریستی و گردشگری کشور می باشد. لذا مطالعه ی ارزش تفریحی آن می تواند در بیان اهمیت حفاظت، پیش بینی نیازها، رفع کمبودها و توسعه ی گردشگری در منطقه موثر باشد. هدف این مطالعه برآورد ارزش تفریحی این تالاب با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط است. برای تعیین عوامل موثر بر احتمال تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان، الگوی لاجیت به روش حداکثر راست نمایی برآورد گردید. اطلاعات مورد نیاز از طریق تکمیل پرسشنامه و مصاحبه ی حضوری با 390 بازدیدکننده از منطقه ی مذکور در سال 1387 جمع آوری گردید. نتایج نشان داد که 81 درصد بازدیدکنندگان، حاضر به پرداخت مبلغی جهت استفاده ی تفریحی از این تالاب می باشند. میزان اطلاعات اکثر گردشگران در مورد تالاب قوری گل کم بوده و اکثریت بازدیدکنندگان از وضعیت سرویس های بهداشتی، محل استراحت، فروشگاه و غذاخوری، فضای پارکینگ، سرویس حمل و نقل و محیط تالاب راضی نیستند. هم چنین متغیرهای تحصیلات، درآمد خانوار، میزان اطلاعات در مورد تالاب مذکور و ساعات حضور در محل دارای اثر معنی دار مثبت و متغیرهای سن، قیمت پیشنهادی و فاصله ی محل زندگی تا تالاب فوق دارای اثر معنی دار منفی بر احتمال تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان می باشند. میانگین تمایل به پرداخت افراد 7429 ریال و ارزش تفریحی سالانه ی تالاب قوری گل حدود 742900000 ریال برآورد گردید. رفع مشکلات و خواسته های مردم و گسترش سطح اطلاعات و آگاهی مردم نسبت به چنین امکانات زیست محیطی و توریستی جهت افزایش تعداد گردشگران و در نتیجه افزایش درآمد حاصل از توریسم در منطقه، توصیه می شود.