ولی حسینی عبدالمحمد عابدیان
در تحقیق حاضر امکان جایگزینی روغن ماهی کیلکا با روغن سویا و کلزا، تأثیر سطح چربیِ جیره (12 و 24 درصد وزن خشک جیره) و همچنین تأثیر حضور آنتی اکسیدان ویتامین e و bht (دُز صفر (شاهد) و 250 میلی گرم بر کیلوگرم جیره) در جیره فیل ماهیان (huso huso) نوجوان (16±205) بر پارامترهای رشد، ترکیب بدن و کیفیت چربی فیل ماهی (طی یکسال نگهداری در سردخانه (c°1±18) مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور، 18 جیره کاربردی از مواد اولیه در دسترس ساخته (با سطح پروتئین یکسان) و به مدت 120 روز به فیل ماهیان تحت آزمایش (در پنج نوبت غذادهی) به صورت اشباع تغذیه داده شد. نتایج نشان داد که نوع روغن جیره تأثیر معنی داری بر رشد، بازماندگی و ترکیبات درشت مغذی فیل ماهی ندارد (0.05>p)، اما بر ترکیب اسیدچرب جیره دارای اثر معنی داری بوده، بطوریکه میزان اسیدهای چرب 3-n (بویژه ایکوزاپنتانوئیک و دوکوزاهگزانوئیک اسید) در عضله فیل ماهیان تغذیه شده با روغن ماهی بطور معنی داری از نمونه های تغذیه شده با روغن های گیاهی بالاتر بود. از طرفی دیگر، نتایج نشان داد که فیل ماهی دارای توانایی کافی در بیوسنتز اسیدهای چرب آراشیدونیک، ایکوزاپنتانوئیک و دوکوزاهگزانوئیک اسید از طریق طویل کردن زنجیره و کاهش اشباعیت پیش سازهایی مانند اسیدهای چرب لینولئیک و آلفا-لینولنیک است. بنابراین جایگزینی کامل روغن ماهیِ کیلکا با روغن سویا و کلزا در جیره فیل ماهی امکان پذر است. هر دو سطح چربی (12 و 24 درصد) بکار رفته در تحقیق حاضر، رشد و بقاء برابری را در فیل ماهی به نمایش گذاشتند. از همین رو سطح چربی 12 درصد در جیره فیل ماهی توصیه می گردد. درخصوص تندی اکسیداتیو (سرعت اکسایش) چربیِ عضله فیل ماهی، نتایج نشان داد که هرچند تندی اکسیداتیو چربی عضله فیل ماهی در طی دوره نگهداری متأثر از میزان و منبع روغن جیره است، اما در مجموع حضور آنتی اکسیدان جیره موجب کاهش میزان آن و پایداری بیشتر عضله فیل ماهی در طی زمان نگهداری می گردد. بطورکلی آنتی اکسیدان ویتامین e توانایی بیشتری را در حفظ کیفیت چربی گوشت فیل ماهی نسبت به آنتی اکسیدان bht طی دوره نگهداری در سردخانه نشان داد. اما در فیل ماهیان تغذیه شده با جیره های حاوی 24 درصد چربی جیره، هر دو آنتی اکسیدان فاقد توانایی لازم در کنترل تندی اکسیداتیو چربی عضله ماهی در طی دوره نگهداری بودند. بنابراین افزودن آنتی اکسیدان ویتامین e در جیره فیل ماهی، با توجه به سطح چربی آن، توصیه می گردد.
