نام پژوهشگر: زینب طلوع هاشمی
زینب طلوع هاشمی محمدعلی رضایی کرمانی
بحث از آیات و سور مکی و مدنی قرآن کریم همواره در آثار و نگاشته های تاریخ و علوم قرآن مورد توجه قرآن پژوهان واقع گردیده است. محققان علوم قرآن با استناد به روایات صحابه و مقایسه ی آنها با ملاکها و معیارهایی که خود با تفکر و تتبع در آیات قرآنکریم به دست آوردهاند، به تقسیم بندی آیات قرآنکریم به مکی و مدنی پرداخته و برای هر دسته ویژگیها و خصوصیاتی را بر شمردهاند. افزون بر قرآنپژوهان مسلمان، خاورشناسان نیز به مطالعات قرآنی در این باره پرداخته و دیدگاههایی را پیرامون آن ابراز نمودهاند. برخی از آنان در آثاری که پیرامون تاریخ قرآن نگاشته اند، به استخراج ویژگیها و خصایص آیات و سور مکی و مدنی قرآنکریم پرداخته و بر مبنای آن ویژگیها، خود دسته بندی جدیدی از آیات و سور مکی و مدنی ارائه دادهاند که با روایات ترتیب نزول در نزد مسلمانان متفاوت است؛ برخی دیگر در ضمن آثاری که پیرامون قرآنکریم یا زندگانی رسول گرامی اسلام (ص) نگاشتهاند، اشارهای نیز به ویژگیهای آیات و سور مکی و مدنی قرآنکریم نموده و با تأمل دراین ویژگی ها به نتایجی چون تعارض در سبک و محتوای آیات و سور مکی و مدنی و تأثیرپذیری این آیات از محیط نزول رسیده اند. از آن جایی که این دیدگاه ها در منابعی که به موضوع مکی و مدنی پرداخته اند، به صورت کلی و بدون اشاره به نام خاورشناسان مطرح شده اند، دراین پژوهش به مستندسازی این دیدگاه ها ونقد آنها پرداخته شده است.