زندان نامه؛ بیان حال و شکوه و فغان شاعر در سوگ آزادی خویش و به عبارتی دیگر، آیینه ی تمام نمای روزگار اختناق و افشاگر روزهای تلخ اسیری شاعر است. در زندان نامه، شاعر با سخنان تلخ و غم آمیز خود، از ستم حاکمان خودکامه و امرای بدطینت، ناله و شکایت سر می دهد. این نوع ادبی را می توان خالص ترین وصمیمانه ترین نوع شعر دانست؛ زیرا از عواطف و احساسات پاک شاعری دردمند و دل سوخته، سرچشمه می گیرد. در طول تاریخ ادبیّات فارسی وعربی، شاعران بسیاری به دلایل مختلف به زندان رفته اند و طعم حبس و اسارت را چشیده اند و با قدرت بیان، به ثبت لحظه های سخت و اندوهبار خویش پرداخته اند. دراین پژوهش، زندان نامه های فارسی و عربی با دید تطبیقی، از جهات گوناگون بررسی شده است. نگارنده در این پژوهش؛ ضمن پرداختن به موضوع ادبیّات تطبیقی، به بررسی، تطبیق و تحلیل زندان نامه های فارسی و عربی، جهت آشکار نمودن وجوه تشابه و افتراق آن ها پرداخته است. سپس دو شاعر سرآمد این نوع ادبی را (مسعود سعد سلمان و ابوفراس حمدانی) از جوانب مختلف با هم مقایسه کرده است.