نام پژوهشگر: عطیه سیدیانمقدم
عطیه سیدیان مقدم احمدرضا موثقی
پروتئین ها در هر بافت و سلولی یافت می شوند و ارتباط نزدیکی بین تغییرات در پروتئین ها و ضایعات پاتولوژیک وجود دارد. آمیلوئید، یک ماده پروتئینی پاتولوژیک است که در اثر مکانیسم های پاتولوژیک مختلف در فضای بین سلولی در بافت ها و اعضاء مختلف بدن رسوب می کند، لذا نباید به عنوان یک بیماری منفرد مد نظر قرار گیرد، به عبارتی گروهی از بیماری ها هستند که منجر به رسوب پروتئین آمیلوئید می شوند. تشخیص آمیلوئیدوز سیستمیک بر اساس شناسایی و مشاهده رسوب آن در بافتهای مختلف به ویژه کلیه، کبد و طحال صورت می گیرد. بررسی های جدید نشان داده اند که برخی از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (nsaids) ممکن است از روند تشکیل فیبریل های آمیلوئیدی جلوگیری کنند لذا با توجه به تنوع ضایعات ناشی از تشکیل و رسوب فیبریل های آمیلوئید در حیوانات و نیز انسان به ویژه در بیماری آلزایمر، بررسی تاثیر احتمالی داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مختلف در جلوگیری از تشکیل و یا میزان این فیبریل ها اهمیت به سزایی دارد. در این مطالعه، تعداد 30 قطعه موش سوری به دو گروه 15 تایی تقسیم شدند. موشهای گروه 1(کنترل) به منظور ایجاد تجربی آمیلوئیدوز، محلول 15 درصد کازئین حل شده در هیدروکسید سدیم 0/02 مولار را به میزان 0/5 میلی لیتر به روش زیر جلدی (پنج روز تزریق در هفته و به مدت 3 هفته) دریافت کردند. در موشهای گروه 2( آزمایش) علاوه بر کازئین به روش فوق، داروی ضد التهاب غیر استروئیدی ایبوپروفن به میزان mg/kg 10 و به طور روزانه در طی دوره سه هفته ای آزمایش به آب آشامیدنی آنان اضافه شد. پس از 3 هفته موشهای هر دو گروه به روش مرگ با ترحم کشته شدند و سپس مورد کالبد گشایی سیستمیک قرار گرفته و اندامهای کلیه، کبد، طحال، قلب، مغز، ریه و معده آنها برداشت گردید. نمونه های بافتی در فرمالین بافر 10 درصد پایدار شده و پس از طی مراحل مختلف تهیه مقاطع بافتی، به روش هماتوکسیلین وائوزین و همچنین قرمز کنگو رنگ آمیزی شدند. سپس از نظر تغییرات هیستوپاتولوژیک مورد ارزیابی قرار گرفتند و نتایج حاصل از دو گروه به کمک آزمون آماری ناپارامتری من ویتنی یو تست مقایسه گردیدند. در گروه کنترل، نتایج بررسی هیستوپاتولوژیک نشان داد که آمیلوئید با درجات متغیر بصورت ماده ای ائوزینوفیلی، هموژن و یکنواخت در گلومرولهای کلیه، پارانشیم کبد و دیواره عروق خونی طحال رسوب یافته است. در گروه آزمایش، رسوب آمیلوئید با درجات خفیف، تنها درگلومرولهای کلیه، و در دیگر بافتها تنها در موارد معدود، در دیواره عروق خونی مشاهده گردید. نتایج آزمون آماری نشان داد که رسوب آمیلوئید در کلیه و کبد گروه کنترل در مقایسه با گروه آزمایش به شکل معنی داری بیشتر است (p<0/05) اما در طحال تفاوت معنی داری مشاهده نشد (p>0.05). ایبوپروفن داروی ضد التهاب غیر استروئیدی مهمی است که در مطالعات اپیدمیولوژیک که بر روی بیماری آلزایمر انجام گرفته، خطر این بیماری را در انسان کاهش داده و رسوب پروتئین آمیلوئید را به تاخیر می اندازد. بر اساس نتایج حاصل از مطالعه حاضر، پیشنهاد می شود که تجویز داروی ضد التهاب غیر استروئیدی ایبوپروفن می تواند از تشکیل و تجمع ماده آمیلوئید در