هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش فراشناخت، هوش و خودکارآمدی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سال اول متوسطه بود. نمونه ی پژوهش که به روش خوشه ای چند مرحله ای تصادفی انتخاب گردیدند شامل 298 دانش آموز (123 دختر و 175 پسر) سال اول دبیرستان شهرستان دنا از توابع استان کهگیلویه و بویراحمد بود. برای اندازه گیری متغیرهای پژوهش از پرسشنامه ی آگاهی فراشناختی (شراو و دنیسون، 1994)، خرده مقیاس خودکارآمدی (پینتریچ و دی گروت، 1990) و آزمون پیش رونده ی ریون (1938) استفاده شد. نتایج حاصل از محاسبه ی پایایی و روایی ابزار ها با استفاده از ضرایب پایایی آلفای کرونباخ، بازآزمایی و همبستگی هر عامل با نمره ی کل حاکی از پایایی و روایی قابل قبول آزمون ها بود. یافته های حاصل از تحلیل رگرسیون چندگانه بیانگر این بود که هر سه متغیر هوش، فراشناخت، و خودکارآمدی پیش بینی کننده ی مثبت پیشرفت تحصیلی دانش آموزان هستند؛ هوش دارای بیشترین سهم در پیش بینی پیشرفت تحصیلی است و بعد از آن خودکارآمدی و فراشناخت قرار دارد. همچنین، از میان ابعاد فراشناخت، تنظیم شناخت به طور معناداری پیشرفت تحصیلی را پیش بینی می کند اما دانش شناخت پیش بینی کننده ی معنی داری از پیشرفت تحصیلی نیست. نتایج تحلیل رگرسیون متغیرهای پژوهش در مورد دختران و پسران نشان داد که هوش پیشرفت تحصیلی هر دو جنس را پیش بینی می کند اما خودکارآمدی تنها پیشرفت تحصیلی پسران را پیش بینی می نماید. همچنین، در نمره ی هوش و پیشرفت تحصیلی تفاوت معنی داری به نفع پسران وجود دارد. در مورد خودکارآمدی و فراشناخت میانگین دو جنس تفاوتی ندارد.