نام پژوهشگر: عارف امامی مهر
ندا کاشیان منیژه باقری
همانند انسان امروزی، انسان باستان نیز مفاهیم فلسفی عمیقی را از جهان پیرامونش دریافت می کرده، ولی از آن جایی که قادر به بیان این عقاید و باورهای فلسفی، با زبانی واضح و روشن نبوده، از ابزارهایی چون نمادها، افسـانه ها و آیین ها بهره جسته است، که هر یک از این ابزارها در سطح خود، بیان کننده نظام سامانمند و پیچیده حاکم بر پدیده ها هستند. همچنین در نظر او، ارزش پدیده ها به میزان همراهی آنها با حقایق ماورایی است. به این معنی که سپندینه و مقدس شدن چیزها در گرو این است که آنها تا چه اندازه در بر دارنده و بیان کننده ی مفاهیم فرا طبیعی و واقعیت غایی باشند.مفهومی که بیان شد، تعریف اصطلاح idnum ogami یا نقش جهان است. این تحقیق به شرح کامل این مفهوم در عقاید دانشمندانی چون رنه گنون، میرچا الیاده و تیتوس بورکهارت در هنرهای مردم باستان، از هند و مصر و بین النهرین تا ایران پرداخته است. سپس بر اساس عقاید و باورهای مذهبی و جهان شناختی رایج در ایران باستان، ظهور و تجلی این مفاهیم در نقوش بررسی شده است.
سکینه آدینه وند منیژه باقری
به طور کلی لباس های محلی علاوه بر داشتن ابعاد مختلف فرهنگی، از جنبه هنری و زیبایی شناختی نیز قابل بررسی هستند. عواملی مانند مشخصات پارچه، طرح، رنگ بندی و تزئینات، هرکدام می توانند به تولید لبا س هایی منجر شوند که دارای ویژگی های هنری و زیبایی شناختی باشند لباس های محلی لرستان از این جهت که در تولید آنها به همه ی عوامل مذکور توجه شده، ممتاز می باشند. از همین رو در این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته، و به بررسی ارزش های بصری لباس های محلی لرستان و چگونگی ترکیب نقش و رنگ و همنشینی آنها باهم می پردازیم. لباس های محلی در استان لرستان دارای رنگ و نقش متنوع می باشند. نقش به تنهایی، یکی از کلیدی ترین شاخصه هایی است که در هنر زیبا سازی لباس محلی موثر است. اما این نقش ها بیشتر با رنگ های خاصی همنشین شده اند. بنابراین در این پژوهش علاوه بر اینکه انواع مختلف نقوش را از جنبه بصری و نیز فرهنگی بررسی می کنیم کیفیت همنشینی انواع نقوش را در کنار انواع رنگ ها نیز مورد شناسایی قرار می دهیم. برای این کار علاوه بر مطالعات کتابخانه ای در باره لباس های محلی لری و نقوش به کار رفته در آنها، پژوهش میدانی نیز به صورت عکاسی از لباس های محلی در میان عشایر و روستائیان لرستان انجام گرفته است. از این بررسی ها متوجه برخی از همنشینی ها می شویم، از جمله اینکه نقوش هندسی بیشتر بر طبق نتایج آماری حاصل شده، همراه با رنگ های سرد و یا سیاه و سفید و نقوش گیاهی با تمامی طیف های رنگی به کار رفته اند.
ماندانا هژبری پور منیژه باقری
این پژوهش که به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده و جمع آوری اطلاعات در آن به شیوه ی میدانی و کتابخانه ای می باشد به بررسی نقوش و اشکال قفل و کلیدهای قدیمی اقلیم فارس می پردازد. قفل و کلید در گذشته تنها برای مصارف امنیتی به کار برده نمی شد، بلکه در موارد بسیاری، همانند اثری هنری، بازگو کننده ی برخی از عناصر فرهنگی و معنوی جوامع نیز بوده است. به همین دلیل قفل و کلیدها به صورت ساده ساخته نمی شدند بلکه با اشکال مختلف و منقش به طرح و نوشته تولید می شدند. فارس از جمله اقلیم های پهناوری است که در گذشته در این حرفه از رونق قابل توجهی برخوردار بوده و اکنون مجموعه ی زیادی از قفل و کلید ها را در خود جای داده است. این تحقیق ضمن بررسی نقوش و اشکال تعدادی از این قفل و کلید ها تا حد امکان سعی در پیدا کردن مفاهیم و مبنای پیدایش آن ها در دیگر صنایع نموده است. به طور کلی برای بررسی قفل و کلیدها آن ها را از نظر شکل ساختار و نقششان دسته بندی کرده و به بررسی آن ها پرداختیم؛ که این نتایج حاصل شد؛ که بیشتر شکل قفل و کلید ها بر گرفته از اشیاء و لوازمی بوده است که مردم در زندگی روزمره خود با آن سروکار داشته اند اما در این میان از اشکال گیاهی، حیوانی و هندسی نیز استفاده کرده اند. بر روی قفل و کلیدهای قدیمی فارس از نقش های اسلیمی، آیه های متبرکه قرآن کریم، اعداد و نوشته های رمزگونه بنا به نوع کاربرد قفل و کلیدها استفاده شده است که برخی از شکل و نقش ها منطبق با نقش های بسیار قدیمی بر روی آثار تاریخی دیگر شهر هاست. اشکال و نقوش قفل و کلید های قدیمی فارس فقط به عنوان تزیین به کار برده نشده اند بلکه آن ها براساس تعابیر و مفاهیم خاصی ساخته شده اند بدین صورت که سازندگان آن ها با دانستن پیش زمینه ی قبلی در مورد مفاهیم اشکال و نقوش؛ قفل و کلیدهای قدیمی را ساخته اند؛ در آخر هم به عنوان بخش عملی به قابلیت های استفاده از شکل و نقش قفل و کلیدها در طراحی آرم های فرهنگی پرداخته شده است؛ که از شکل و نقش قفل و کلید ها و همچنین از همه ی قسمت های یک کلید مانند سرکلید، بدنه و زبانه می توان در طراحی آرم استفاده کرد نقوشی که تاکنون کمتر مورد توجه طراحان گرافیک قرار گرفته اند.