نام پژوهشگر: نرگس رفیعی فروشانی
نرگس رفیعی فروشانی سید نادر شتاب بوشهری
ترافیک به عنوان یکی از مشکلات اصلی مناطق شهری، روزانه هزینه های زیادی را به جامعه تحمیل می کند. پدیده هایی چون آلودگی هوا، مصرف انرژی و تاخیر وارده بر افراد در ترافیک به عنوان فراگیرترین هزینه ها گزارش شده اند. یکی از اثرات افزایش ترافیک شهری، شلوغی مناطق مختلفی در شهرها است که به دلایل خاصی این مناطق مورد اهمیت می باشند. مناطقی همچون مناطق تاریخی، مناطق تفریحی همچون کناره ی رودخانه ها و ... . شلوغی ترافیکی در این مناطق باعث کاهش شاخص کیفیت زندگی در این شهرها می گردد و در نتیجه مدیریت های شهری را به تلاش در جهت جستجوی راهکارهای برون رفت از این معضلات وا می دارد. امروزه بدلیل پیشی گرفتن نرخ رشد تقاضای سفر از نرخ عرضه تسهیلات حمل و نقلی در شهرها، رویکرد “پیش بینی و تدارک” به عنوان راه حل مسئله حمل و نقل, اعتبار خود را از دست داده، و رویکردهای مدیریت ترافیک از اقبال بالایی برخوردار گشته است. فراگیر شدن مدیریت ترافیک در کلانشهرهای دنیا موجب پیدایش سیاست ها و برنامه های مختلفی در جهت تکامل آن ها شده است. روش های مدیریت تقاضا و عرضه ی حمل و نقل در سال های اخیر از گسترش چشمگیری برخوردار بوده است. یکی از روش های کاهش ترافیک در مناطق خاص شهری به کمک یکطرفه کردن مجموعه ای از خیابان های شبکه شهری حادث می شود. یکطرفه کردن خیابان ها طرحی است که می تواند باعث ممانعت از ورود وسایل نقلیه به مناطق خاص شهری و هدایت ترافیک به دیگر مناطق گردد. هدف از این پایان نامه، انتخاب مجموعه ای از خیابان های شبکه شهری جهت یکطرفه کردن با هدف خلوت نمودن مناطقی خاص در شهر است. این خیابان ها به گونه ای انتخاب می شوند که سفرهای گذری از آن مناطق خاص را تا حد امکان کاهش داده و باعث خلوت شدن خیابان ها در آن مناطق خاص بشوند. همچنین انتخاب این خیابان ها می بایست به گونه ای باشدکه کمترین میزان افزایش در کل زمان سفر در شبکه را ایجاد نماید و پیامدهای اجتماعی زیادی را به همراه نداشته باشد. بدین منظور در این پایان نامه، شاخصی برای یافتن خیابان-های مهم جهت یکطرفه شدن تعریف شده است. سپس سناریوهایی از ترکیب این خیابان های مهم جهت یکطرفه کردن در شبکه ساخته شده و کل زمان سفرها در شبکه و همچنین برای آن منطقه خاص بدست آمده است. برای انتخاب سناریوی برتر، به علت وجود دو تابع هدف در مسئله، از ابزارهای تصمیم گیری چندهدفه استفاده شده و در نهایت با رعایت ملاحظات اجتماعی، سناریوی بهینه خیابان ها جهت یکطرفه شدن معرفی شده است. اجرای الگوریتم انتخاب خیابان های یکطرفه، بر روی شبکه خیابانی سایوکس فالز، نتایجی معقول را به همراه داشت. همچنین برای نشان دادن اجرایی بودن الگوریتم فوق الذکر در ارتباط با شبکه های بزرگ، الگوریتم یاد شده بر روی شبکه حمل و نقل شهر اصفهان اجرا شد. طبق نظر کارشناسان، منطقه ی خاص در اصفهان حاشیه زاینده رود تشخیص داده شد و بهترین خیابان-ها برای تغییر جهت، بمنظور خلوت سازی حاشیه زاینده رود، خیابان های شهید مطهری و مسجد لنبان بدست آمد.