روند رو به رشد ساختمان سازی کشور و مصرف بالای انرژی در این بخش از یک سو و اهمیت موضوع محیط زیست و توسعه پایدار و بحث بهینه سازی مصرف انرژی به علت انرژی به علت کاهش ذخایر انرژی و نقش اساسی مصالح ساختمانی در انی زمینه از دیگر سو ضرورت تامل بیش از پیش انتخاب مصالح ساختمانی مناسب را یادآور می شود.با توجه به پیش بنی افزایش قیمت انرژی و مدت زمان طولانی بهره برداری از ساختمان های مسکونی و استفاده بالا از حامل های انرژی در این مدت و اثرات بالای زیست محیطی ناشی از مصرف انرژی انجام هزینه های اولیه در زمان ساخت ساختمان مسکونی در جهت کاهش مصرف انرژی در طول دوران بهره برداری می توان از دو دیدگاه می و دیدگاه مصرف کننده مفید باشد و همین امر را می توان لزوم ابزاری مناسب برای ارزیابی اقتصادی زیست محیطی بر شمرد. دراین مطالعه با استفاده از روش ارزیابی چرخه عمر الگویی برای امتیازدهی مصالح ساختمانی داوطلب براسا س شاخص های محیط زیست، اقتصاد، اجتماعی، سبک سازی و ریسک ارایه میشود ونتایج می تواند مورد استفاده تصمیم گیران ساختمان سازی قرار می گیرد. مدل gbms نیز که توانایی مقایسه سبزینی 3 ساختمان را در هر اجرا دارد بر اساس الگوی فوق با درنظر گرفتن شاخص های اقتصادی، زیست میطی و سبک سازی در سه دیدگاه ملی فرد بهر بردار و فرد سازنده ارایه شد و قیمت انرژی به عنوان بزرگترین عامل بازدارنده ساختمان سازی سبز کشور مشخص گردید. در نهایت راهکارهایی برای همخوان نمودن دیدگاه های ملی و بهره بردار با تاکید بر قیمت انرژی پیشنهاد شده است.

چکیده ندارد.

فرایند تصمیم گیری در زمینه توسعه پایدار دارای ماهیت پیچیده و غیر قطعی بوده و دارای عملکرد گوناگون برای ذینفعان متفاوت می باشد. بنابراین در مدیریت منابع آب اغلب فرآیند تصمیم سازی با دیدگاه ها و علایق و چشم اندازهای مختلف روبه رو است. یکی از روشهای پذیرفته شده در بررسی های زیست محیطی روش ارزیابی اثرات زست محیطی می باشد. در واقع مباحث مطرح شده در دهه 1970 موجب گردید که در برنامه ریزی های توسعه ای تنها به شاخص های اقتصادی اجتماعی و سیاسی تکیه نشود و در فرآیند انجام پروژه ملاحظات زیست محیطی جدی گرفته شود روش ارزیابی اثرات زیست محیطی به منظور پایش فرآیندهای ا کوسیستم در سطح پروژه توسعه یافته بود. به تدریج ایده به کارگیری تکنیک ارزیابی زیست محیطی در تراز سیاست ها-طرح ها و برنامه ها منجر به شکل گیری روش ارزیابی راهبردی زیست محیطی گردید.اما تصمیم گیران علاقه مند هستند سیاست های توسعه ای و زیست محیطی را طراحی کنند که توسعه پایدار را مورد حمایت و پشتیانی قرار دهد. تلاش در این راستاو خلق ابزارهای کاربردی به منظور فرمول بندی سیاست های توسعه پایدار جهت نیل به کارآیی و مقبولیت بیشتر یک نیاز فوری و حیاتی است. روش ارزیابی یکپارچه به منظور نیل به چنین نیازی پیشنهاد کردید. در این طرح مطالعاتی با عنایت به نهادهای درگیر در مدیریت منابع آب ایران مدل ارزیابی یکاپارچه پیشنهاد گردید . مدل پیشنهادی از جمله مدل مفهومی است که با هدف فرمول بندی منابع آب ایران رانشان می دهد مضافا این که نگرش مشارکتی و چگونگی اتصال مدل های ارزیابی یکپارچه به چشم اندازهای ذینفعان کلیدی از فوریت بالایی برخوردار است

با توجه به بالا رفتن سطح بهداشت در زندگی بشر، احداث تصفیه خانه های فاضلاب شهری و روستایی یکی از نیازمندیهای جوامع بشری امروز به حساب می آید.در کشور ما ایران سالانه بیش از 4 میلیارد مترمکعب فاضلاب شهری و روستایی تولید می شود که از این مقدار تنها 11 درصد آن وارد تصفیه خانه های کشور می شود و بقیه آن بدون تصفیه وارد چاههای جذبی، رودخانه ها و یا زمینهای کشاورزی می شود. در سالهای اخیرافزایش قابل توجه لجن که ناشی از توسعه تصفیه خانه هاست در ایران مشاهده شده است. روشهای مختلفی برای دفع لجن وجود دارد که با توجه به نوع منطقه، شرایط آب و هوایی و ملاحظات اقتصادی مورد استفاده قرار می گیرند. دفع لجن، خصوصا در مناطقی که باکمبود زمین و تراکم جمعیت مواجه هستند (مانند استانهای شمالی کشور) بعنوان مهمترین معضل مطرح می باشد. در این مناطق گزینه سوزاندن می تواند بعنوان یکی از راهکارهای دفع لجن به شمار آید، زیرا در مناطق ساحلی علاوه بر کمبود زمین برای دفن ، بالا بودن سطح آب زیرزمینی نیز دفع لجن تصفیه خانه ها را با مشکل مواجه می نماید. فرآیند سوزاندن لجن به تولید خاکستری معدنی می انجامد که می تواند در تولید مصالح ساختمانی متداول شهری به کار گرفته شود. هدف از انجام این تحقیق بررسی کاربرد خاکستر ناشی از سوزاندن لجن تصفیه خانه فاضلاب در تولید مصالح ساختمانی می باشد. در این راستا لجن جمع آوری شده از بسترهای خشک کن تصفیه خانه فاضلاب شهرک قدس به مدت یک ساعت در دمای 105 درجه سانتیگراد و سپس برای بدست آوردن خاکستر لجن طبق استاندارد نمونه ها در دو بخش و به مدت یک ساعت در کوره قرار گرفتند. بخش اول در دمای 550 درجه و بخش دوم در دمای 800 درجه سانتیگراد قرار گرفت. خاکستر بدست آمده از این روش درون آسیاب گلوله ای پودر شده و از الک نمره 100 # ( ذرات ریزتر از 150 میکرون) عبور داده شد. پودر خاکستر بدست آمده با نسبتهای خاکستر به سیمان 5 ، 10 ، 15 و 30 درصد بعنوان پوزولان و جایگزین سیمان طبق استاندارد astm c109 و astm c311 در تولید نمونه های بتنی بکار گرفته شد. کلیه نمونه ها در سنین 1 ، 3 ، 7 ، 14 ، 28 و 91 روزه مورد آزمایش مقاومت فشاری قرار گرفتند.نتایج بدست آمده نشان می دهد که با جایگزین نمودن خاکستر لجن تصفیه خانه فاضلاب مقاومت فشاری نمونه های بتنی نسبت به نمونه شاهد کاهش می یابد. لازم به ذکر است که نمونه حاوی 10% خاکستر تولیدی در دمای 800 درجه سانتی گراد، مقاومت بیشتری نسبت به نمونه شاهد از خود نشان داده است. نتایج ارایه شده موید این مطلب می باشد که خاکستر لجن فاضلاب شهری می تواند تا 30% جایگزین سیمان در تولید نمونه های بتنی گردد؛ این در حالی است که نمونه های حاوی 10% جایگزینی کمترین افت مقاومت را دارا می باشند.همچنین مشاهده می گردد که با افزایش میزان خاکستر لجن به دلیل بالا بودن میزان جذب آب خاکستر، به میزان آب بیشتری برای ساخت نمونه ها نیاز است که برای جلوگیری از بوجود آمدن کارآیی پایین نمونه ها، نسبت آب به سیمان در تمام نمونه ها ثابت و برابر 7/0 در نظر گرفته شد. در نهایت نتایج ناشی از این پژوهش موید این مطلب است که خاکستر لجن تصفیه خانه فاضلاب شهری می تواند بعنوان پوزولان، جایگزینی مناسب برای سیمان باشد. بتن ساخته شده از این روش می تواند در مصارف غیر سازه ای بطور عمومی و در مصارف سازه ای با بررسی موردی مورد استفاده قرار گیرد. در هر حال بالا بودن میزان جذب آب خاکستر باید مورد توجه قرار گیرد.

موقعیت خاص جغرافیایی ایران و نیز مرکزیت آن در مهمترین حوزه ذخایر نفت و گاز جهان به عنوان فرصتی مطلوب برای شکل دهی راهبردهای توسعه کشور به ویژه در صنعت نفت به کار می رود. از سویی دیگر این عرضه انرژی با چالش مهم تخریب محیط زیست و وجود مشکلات و معضلات عدیده مواجه است و همانطور که می دانیم محیط زیست یکی از مولفه های اصلی در سیاستهای کلان جهانی بوده و بسیاری از مولفه های دیگر را تحت الشعاع قرار می دهد بطوریکه مهمترین عامل و پیش نیاز هر نوع فعالیت و تصمیم گیری در سطح کلان سازگاری با محیط زیست است و این امر با ابزار کاربردی آن یعنی تهیه گزارش ارزیابی زیست محیطی (eia) محقق می شود. می دانیم در مورد پروژه های توسعه ای و عمرانی پس از تعیین محدوده زیست محیطی پروژه لیستی از اثرات احتمالی وارد برمحیط زیست تهیه و سپس با بکارگیری تکنیکهای متداول ارزیابی ، گزارش ارزیابی تهیه و به یکی از حالات زیر منتج می شود: -پروژه تأیید شده و در صورت لزوم با فرض گزینه های اصلاحی و بهسازی وارد فاز اجرایی می شود. -پروژه کاملا رد شده و اجرای آن منتفی می گردد. و لیکن در مورد پروژه های توسعه مناطق نفتی وضعیت به منوال دیگری است به نحوی که توقف یا کاهش فعالیت های توسعه مناطق نفتی و حذف کامل و ایده آل کلیه اثرات منفی آن به دلایل عدیده ای غیرعملی است که اهم دلایل آن به قرار زیر است : 1-ابعاد سیاسی و امنیتی اجرای پروژه شامل : الف : نقش کلیدی نفت در اقتدار ملی ب: حفظ سهمیه تولید کشور در سبد نفتی اوپک به منظور موثر بودن در بازارهای جهانی ج: استراتژی سیاسی مدیران و تصمیم گیران و در رأس آنها چشم انداز برنامه های توسعه کشورد: مشارکت مثبت و فعال در طرح های توسعه منطقه ای 2- ابعاد منافع ملی اجرای پروژه شامل: الف : اتکای بخش عمده درآمد ارزی کشور به عایدات حاصله از صدور نفت و گاز ب: ضرورت بهره برداری از حوزه های مشترک با کشورهای همجوار همچون عراق و قطر ج: تأمین مصارف داخلی فرآورده های نفتی و نیاز مبرم صنعت کشور به این تولیدات د: وابستگی طرح های زیربنایی توسعه به چشم انداز برنامه ریزیهای بلندمدت انرژی در کشور حال از منظری دیگر با عنایت بر آثار سوء بلندمدت این پروژه ها در مقیاس منطقه ای و بعضا فرامرزی از قبیل : تخریب اکوسیستم،خروجی و پسماندهای پروژه بر محیط زیست (آلودگی ها و پسماندها) و همچنین آثار سوء بر محیط های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و نیز با در نظر گرفتن وجود کنوانسیون های زیست محیطی منطقه ای و تعهدات بین المللی نیاز به الگویی کامل و همه جانبه که تمامی جوانب مذکور را در تصمیم گیری لحاظ کند ،کاملاً محسوس می باشد . در تحقیق حاضر سعی بر آن است تا برای نخستین بار کاربرد فرآیند سلسله مراتبی تصمیم گیری چند معیاره (ahp) در مورد پروژه های توسعه مناطق نفتی بررسی شود تا بتوان با در نظرگرفتن تمامی جوانب کمی و کیفی اجرای پروژه ، با انتخاب گزینه منطقی حتی المقدور از نگرانی های جامعه کاست و با این دیدگاه بتوان بین اهداف بلند مدت توسعه و ضرورت برخورداری اکثریت مردم از منابع توسعه در راستای حفاظت محیط زیست تعادل بخشید. در این روش تصمیم گیران با فراهم آوردن درخت سلسله مراتبی تصمیم، کار خود را آغاز می نمایند. این درخت، شاخص های اصلی و فرعی موثر در تصمیم گیری انجام پروژه با ملحوظ نمودن تمهیدات متداول (تأیید پروژه)، انجام پروژه با ملحوظ نمودن تمهیدات ویژه، عدم انجام پروژه (رد پروژه)- و نیز و گزینه های را نشان می دهد. سپس یک سری مقایسات زوجی انجام می شود و این مقایسات وزن هر یک از فاکتورها را در راستای گزینه های رقیب مشخص می سازد. در نهایت منطق ahp، به گونه ای ماتریس های حاصل از مقایسات زوجی رابا یکدیگر تلفیق می سازد که تصمیم بهینه حاصل آید. در این روش با محاسبه نرخ سازگاری می توان تصمیمات و قضاوتهای اتخاذ شده را به عرصه امتحان و کنترل کشاند.

لجن فاضلاب، در حقیقت نوعی محصول فرعی مهم در فرآیند تصفیه فاضلاب است. در طول فرآیند تصفیه ، مواد جامد و مایع جدا شده ، مایعات به رودخانه یا دریا تخلیه شده و مواد جامد باقیمانده باید به طور مناسبی دفع شوند. با توجه به خواص کودی لجن و استفاده از آن در کشاورزی ، جنگلکاری ، احیای اراضی و.. و نیز صنعتی شدن شهرها و وجود آلاینده های میکروبی ، شیمیایی ، تخم انگلها ، عناصر و ترکیبات سمی آلی و معدنی و ... در لجن و نیز استفاده بی رویه از آن ، موجبات آلایندگی فزاینده آبهای سطحی و زیرزمینی خاک فراهم شده و در زنجیره غذایی و آلودگی انسان قرار گرفته است. با توجه به گسترش تصفیه خانه های فاضلاب شهری و روستایی در کشور ، در سالهای آینده دفع و استفاده از لجن ، موضوع مورد توجهی خواهد بود. همچنین با توجه به استفاده از آن در کشاورزی و مشکلات بوجود آمده در کشور مانند بیماری وبا ، نیاز به تحقیق و بررسی در مورد چگونگی دفع و کیفیت لجن در تصفیه خانه های فاضلاب موجود احساس می شود. هدف از این تحقیق ، بررسی وضعیت دفع لجن حاصل از تصفیه خانه فاضلاب شهر تهران و مقایسه کیفیت آن با تاکید بر ویژگیهای بیولوژیکی برای استفاده در زمین در برخی تصفیه خانه های تهران و مقایسه آن با استانداردهای معتبر جهانی است. این اهداف در قالب مراحل مختلف دنبال شده است. این مراحل عبارتند از : (1) نمونه برداری از بسترهای خشک کن تصفیه خانه های فاضلاب تهران (2) اندازه گیری پارامترهای مختلف با استفاده از مراجع معتبر (3) بررسی آماری داده های مورد نظر با استفاده از نرم افزار آماری spss برای یافتن ارتباط احتمالی بین پارامترهای مختلف در نمونه های گرفته شده از بستر خشک کن تصفیه خانه ها (4) به دست آوردن بهترین گزینه دفع لجن برای تصفیه خانه های فاضلاب تهران با استفاده از روش مدیریتی. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که میزان کلیفرم مدفوعی در تصفیه خانه شوش کمترین مقدار کلیفرم مدفوعی ( 103 ×1/3 mpn بر گرم جامدات خشک) و درتصفیه خانه شهید محلاتی بیشترین مقدار کلیفرم مدفوعی (104×2/4 mpn بر گرم جامدات خشک) را دارد. با توجه به نتایج به دست آمده ، لجن این تصفیه خانه ها در کلاس b استاندارد epa قرار می گیرند بنابراین این لجنها برای مصارفی مانند چمن زمینهای بازی ، باغچه های خانگی ، گلدانها و فروش به صورت بسته بندی برای مصارف مختلف مناسب نبوده و برای سایر مصارف باید محدودیتهای ذکرشده استاندارد epa مورد توجه قرار بگیرند. همچنین نتایج حاصل از بررسی آماری نشان داد که بهترین ارتباط آماری بین مقادیر تخم انگل و کلیفرم مدفوعی ، با ضریب همبستگی پیرسون 0/952 برقرار شده است و این در حالی است که ضعیفترین ارتباط بین مقادیر کدورت و درصد مواد ثابت با مقدار ضریب همبستگی 750/0 ، مشاهده شده است. همچنین با استفاده از روش مدیریتی ، گزینه های استفاده از لجن در جنگلکاری و احیای اراضی و فرآوری لجن به عنوان بهینه ترین گزینه های دفع لجن برای تصفیه خانه های فاضلاب تهران به دست آمدند. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهاد می شود که بازنگری اساسی در فرآیندهای تصفیه و دفع لجن برای بهتر شدن کیفیت لجن این تصفیه خانه ها انجام شود و محدودیتهای استفاده از کود در محصولاتی که مستقیما در تماس با آن هستند رعایت شود تا بتوان از خطرات احتمالی ، تا حد مناسبی جلوگیری کرد.

دریاچه ارومیه در شمال غرب ایران یکی از بزرگترین و مهمترین اکوسیستمهای آبی کشور و به عنوان پارک ملی از طرف کنوانسیون بین المللی رامسر معرفی شده است. با توجه به افزایش دما، تغییرات زیاد در بارندگی و همچنین وقوع خشکسالی در حوضه دریاچه ، تراز سطح آب دریاچه در معرض تغییرات قرار دارد. در این تحقیق با استفاده از شبکه های نروفازی (anfis) نوسانات سطح دریاجه ارومیه ناشی از تغییر اقلیم برای دوره 2100-2000 شبیه سازی گردید. ورودی های ماهانه مدل جهت شبیه سازی در این تحقیق عبارت بودند از بارش وارد بر سطح دریاچه، متوسط دمای حوضه آبریز دریاچه و دبی ورودی به دریاچه برای بررسی قابلیت این روش در شبیه سازی آنالیز عدم قطعیت انجام گردید که نتایج حاکی از آن بود که مدل شبکه های نرو-فازی با کاربرد همزمان دبی ورودی، بارندگی و دمای متوسط ماهانه دارای دقت خوبی در شبیه سازی تراز آب دریاچه می باشد. بررسی نقش تغییر اقلیم بر تراز آتی دریاچه ارومیه تحت دو سناریوی a2 و b2 از سری سناریوهای sres تحت دو مدل had cm3 و csiro حاکی از افزایش مشابه دما و کاهش غیر همسان بارش در هر دو مدل فوق بود. مدل hadcm3 تحت سناریوی a2، افزایش در میانگین سالانه دما و کاهش در میانگین تراز سالانه سطح دریاچه به ترتیب 80/2 درجه سانتی گراد و 60/4 متر و تحت سناریوی b2، افزایش در میانگین سالانه دما و کاهش در میانگین تراز سالانه سطح دریاچه به ترتیب 35/2 درجه سانتیگراد و 93/3 متر را پیش بینی می کند. مدل csiro تحت سناریوی a2، افزایش در میانگین سالانه دما و کاهش در میانگین تراز سالانه سطح دریاچه به ترتیب 65/2 درجه سانتیگراد و 24/4 متر و تحت سناریوی b2، افزایش در میانگین سالانه دما و کاهش در میانگین تراز سالانه سطح دریاچه به ترتیب 36/2 درجه سانتیگراد و 83/3 متر را پیش بینی می کند. سرانجام با مقایسه دو مدل تحت سناریوها a2 و b2 از سناریوهای گازهای گلخانه های مشاهده گردید که مدل hadcm3 یک حالت بحرانی تری را برای شرایط آتی دریاچه ارومیه تحت سناریوی a2 پیش بینی می کند و دریاچه تحت سناریوی a2 پیش بینی می کند و دریاچه تحت سناریوی a2 تا سال 2100 تقریبا خشک می شود.

افزایش نیازهای آبی همراه با رشد و توسعه جوامع بشری منجر به برداشت نامتوازن و اختلال در پایداری هر یک از منابع آب سطحی و زیرزمینی شده و مشکلات عدیده ای را در مدیریت بهره برداری از آن ها فراهم نموده است در این راستا توجه به استفاده تلفیقی از منابع و ارائه راهکارهای مدیریتی برداشت می تواند تا حد قابل توجهی در بهبود وضعیت بحرانی ناشی از برداشت مجزا موثر واقع شود با توجه به اینکه در استفاده تلفیقی، منابع آب زیرزمینی به عنوان مکمل منابع آب سطحی نقش قابل توجهی را در بهبود وضعیت زمانی و مکانی تأمین نیازها ایفا می نمایند لذا در این مطالعه سعی شده با توجه به ابزارها و روش های موجود به نحوه مطلوبی شرایط واقعی حاکم بر سیستم جریان آب زیرزمینی در مدل مدیریتی دیده شود در این راستا با توجه به عدم دقت های موجود در پارامترهای مدل شبیه سازی آبخوان که شامل ضرایب هیدرودینامیکی آبخوان (ضریب ذخیره و هدایت هیدرولیکی) جریانات ورودی و خروجی از آبخوان می باشد و غالبا در مدل های مدیریتی نادیده گرفته می شود مدلی با قابلیت ارائه تصمیمات بهینه برداشت از منابع تدوین گردید. در ساختار مدل تدوین شده محدوده مورد مطالعه به مناطقی تقسیم و با توجه به اولویت های هر منطقه و در نظر گرفتن اهمیت نوع مصرف و نوع منبع، میزان تخصیص های بهینه به گونه ای تنظیم می گردد تا هزینه های بهره برداری و عدم تأمین نیاز به صورت زمانی و مکانی حداقل گردد. جهت بررسی رفتار جریان در محیط متخلخل و کاهش زمان اجرای مدل بهینه سازی تدوین شده ابتدا مدل عددی شبیه سازی آبخوان با استفاده از معادلات حاکم تهیه و سپس با استفاده از آن اقدام به آموزش مدل شبیه سازی شبکه عصبی دینامیکی، به عنوان جایگزین مناسب مدل شبیه سازی آب زیرزمینی گردید با توجه به عدم وجود آمار و اندازه گیری های دقیق از پارامترهای هیدروژئولوژیکی مورد بررسی جهت اعمال عدم دقت، در این مطالعه از تئوری فازی در تلفیق با مدل شبکه عصبی دینامیکی و الگوریتم بهینه سازی مبتنی جستجوی مستقیم برای در نظر گرفتن تأثیر عدم دقت بر روی سیاست های بهینه برداشت استفاده شده است. جهت ارائه مقادیر بهینه تخصیص از مدل بهینه سازی الگوریتم ژنتیک مبتنی بر جواب غیرپست که از قابلیت بالایی در ارائه منحنی تعامل بهینه با زمان همگرایی پایین برخوردار می باشد استفاده شده است. جهت ارائه برتری و صحت نتایج استخراج شده با استفاده از ساختار پیشنهادی، مقایسه با مدل های توده ای و مدل هایی که عدم دقت در آن ها نادیده گرفته می شود صورت گرفت. نتایج نشان دهنده این مطلب است که اعمال عدم دقت می تواند منجر به ارائه سیاست های پایدارتری در بهره برداری از منابع شود. همچنین مقایسه نتایج حاصل از اجرای مدل پیشنهادی، که در آن تمامی حالت های ممکن پارامترهای دارای عدم دقت لحاظ شده، با شرایطی که تنها یک حالت دیده شود نشان از انعطاف پذیر بودن ساختار در نظر گرفته شده در ارائه مقادیر بهینه برداشت از منابع دارد. با استفاده از نتایج مدل پیشنهادی، سیاست های بهینه بهره برداری از منابع آب سطحی و زیرزمینی برای افق بلندمدت با استفاده مدل شبیه سازی شبکه عصبی مصنوعی به نحوه مطلوبی تدوین گردید. ارزیابی سیاست های تدوین شده با مقادیر بهینه تخصیص نشان از کارایی دستورالعمل های ارائه شده برای هر بخش دارد.