نام پژوهشگر: فریبا مولوی

ارائه مدل یکپارچه جهت انتخاب و زمان بندی پروژه ها در شرایط عدم قطعیت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی و غیردولتی سجاد مشهد - دانشکده مهندسی صنایع 1393
  فریبا مولوی   ابراهیم رضایی نیک

در اکثر تحقیقات گذشته، انتخاب و زمان بندی سبد پروژه به صورت دو مسأله مجزا مورد بررسی قرار گرفتند. این امر منجر به ناکارامدی آن ها گردیده است. از طرفی در دنیای واقعی مواجهه با عدم قطعیت و ریسک، موضوعی اجتناب ناپذیر است. لذا این پایان نامه، به مسائل انتخاب و زمان بندی پروژه، در شرایط عدم قطعیت اختصاص دارد. در اکثر تحقیقات گذشته، هزینه به صورت قطعی در نظر گرفته شده است. در شرایطی که هزینه ها غیرقطعی هستند، امکان مواجهه با کمبود بودجه افزایش می یابد. لذا مدل پایه ی این پایان نامه، یک مدل انتخاب و زمان بندی هم زمان بر اساس برنامه ریزی شانس است که در آن ریسک مواجهه با کمبود بودجه از مقدار معینی بیشتر نشود. سپس این مدل با در نظر گرفتن سایر فرضیات اضافی برای تطبیق با شرایط واقعی، نظیر خودهمبستگی درآمد پروژه ها، عدم قطعیت در موفقیت پروژه ها و وابستگی هزینه میان پروژه ها کامل می شود. هم چنین امکان انتقال بودجه مصرف نشده به دوره های بعد، با در نظر گرفتن ارزش زمانی پول، در شرایطی که محدودیت بودجه به صورت غیرقطعی تعریف شده است، نیز فراهم می شود. سپس جهت حل مدل با استفاده از روش دقیق، نرم افزار لینگو مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به چندهدفه بودن مدل نهایی پیشنهادی، دو رویکرد برای حل آن مورد استفاده قرار می گیرد. در رویکرد اول با استفاده از روش وزن دهی به یک مسأله بهینه سازی تک هدفه تبدیل می شود. نتایج حل مدل با استفاده از روش های دقیق، نشان می دهد که برای اندازه های بزرگ و حتی متوسط مسأله، زمان محاسباتی زیادی مورد نیاز است. لذا الگوریتم های ژنتیک، شبیه سازی تبرید، ازدحام ذرات و رقابت استعماری برای حل این مسأله ارائه می شود. نتایج حاصل از مقایسه ی الگوریتم ها برتری الگوریتم رقابت استعماری در یافتن جواب نهایی بهتر، را نشان می دهد. در رویکرد دوم نیز الگوریتم بهینه سازی چندهدفه ازدحام ذرات برای حل آن پیشنهاد می گردد. اعتبارسنجی مدل نیز، با پیاده سازی آن در شرکت دانش بنیان پایا فناوران فردوسی، واقع در دانشگاه فردوسی مشهد، صورت می گیرد. نتایج کارایی مدل پیشنهادی در برقراری توازن بین ریسک و سود مورد انتظار را نشان می دهد.