مضامین اخلاقی - دینی یکی از اغراض اصیل و ریشه دار ادبیّات عرب است. این پایان نامه که با عنوان " بررسی مضامین اخلاقی – دینی در دیوان فیتوری"است به بررسی مضامین اخلاقی –دینی می پردازد ویافتهای ما در این پایان نامه متوجه فیتوری و مضامین اخلاقی - دینی در دیوان اوست. فیتوری، شاعر بزرگ رنجهای آفریقا؛ یکی از بارزترین ادیبان در عصر نهضت در سودان به شمار می آید. شعرش از غم های ساده یک سیاه زنگی با لحنی رمانتیک آغاز شده و تا مرحله یک شعر انسانی کامل در مجموعه های شعری او با تطور تاریخی ذهن و ذوق او حرکت کرد. شعری سرشار از زلال عشق و احساس سرمستی و احیاناً مملو از رنج و احساس غربت. پرسشهایی که در این پایان نامه در گستره دید خود قرار دادیم و تلاش نمودیم تا به آنها پاسخ بگوییم، از این قرار است: آیا فیتوری شایسته لقب "شاعر رنجهای آفریقا" است؟ چرا فیتوری به عنوان یکی از پیشتازان شعر نوی عربی مطرح شده است؟ فیتوری در مضامین اخلاقی – دینی، به چه مقوله هایی پرداخته است؟ آیا فیتوری در قصاید دارای مضامین اخلاقی – دینی به عنصر خیال پایبند است؟ علت روی آوردن فیتوری به مضامین اخلاقی – دینی چیست؟ و بسیاری سوالات دیگر که سعی شده در این پایان نامه بدانها پاسخ داده شود.