چکیده هدف: این مطالعه با هدف ارزیابی مورفولوژی سیستم کانال ریشه دندان مولر دوم مندیبل در جامعه ایرانی با استفاده از رادیوگرافیcbct انجام شده است. روش اجرای پژوهش: پرونده ها از طریق بررسی تصویر cbct مدارک بیماران مراجعه کننده به یک مرکز خصوصی در بازه 8ماهه که با هدف سایر درمان های دندانپزشکی مراجعه کرده بودند انتخاب شد. دندان های انتخابی فاقد درمان اندو، پست، ضایعات پری اپیکال دارای root resorbtion?کلسیفیکاسیون ریشه بودند. سیستم cbctمورد استفاده در این مطالعه?newtom vg(qr-verona.itay) بود. تصاویر اسکن شده با ولتاژ110 kvp و در دو فرمت zoom و full تهیه شده بود.مقاطع 0.24-0.300 میلی متری در پلن های ساژیتال?آگزیال وفرونتال تهیه ومقاطع پلن مندیبل از کرونال تا اپیکال حرکت داده شده و تمام موارد مشاهده شده گزارش شد. تصاویر سه بعدی تهییه شده از این دندانها?با نرم افزار nnt viewer ورژن4.5 ساخت شرکتsrl .qr محصول july 30th 2010کشور italy تفسیر شد. فراوانی داده ها برای همه دندان های منتخب به تنهایی محاسبه گردید. سپس برای محاسبه شیوع هریک از مورفولوژی ها، افرادی که در هر دو سمت دندان مولر دوم را داشتند، انتخاب شدند و داده ها با دو تست آماری marginal homogeneity test و exact chi-square test مورد آزمون قرار گرفتند. یافته ها: در این مطالعه گذشته نگر، 319 دندان مولر دوم مندیبل از 221 نفر بیمار مورد بررسی قرار گرفت که 98 نفر به صورت دوطرفه این دندان را داشتند. آناتومی های: 2ریشه(81.5%)، کانال دیستال تایپ ?(98%) و کانال مزیال تایپ ?(40.6%) در بخش های مربوطه بیشترین فراوانی را داشتند. همچنین در این پژوهش شیوع دو طرفه کانال c-shaped برابر 5.1% گزارش می شود. علاوه بر این دو سیستم کانالی خارج از طبقه بندی ورتوچی در کانال مزیال مشاهده شد. نتیجه گیری: در این مطالعه ما اختلاف معناداری در شیوع تعداد ریشه دندان مولر دوم مندیبل یا نوع کانال دیستالی و مزیالی در زنان و مردان و همچنین در طرفین مندیبل مشاهده نکردیم.