نام پژوهشگر: مطهره خراسانی علیایی

کاربرد قاعده اصاله الصحه به معنای تکلیفی در زندگی فردی و اجتماعی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1393
  مطهره خراسانی علیایی   حسین ابویی

چکیده اصل یا قاعده صحت یکی از اصولی است که با مستندات فقهی همچون آیات ،روایات ،اجماع وبنای عقلا توسط شارع مقدس در جهت مصلحت نوعیه تسهیل و جلوگیری از عسر وحرج افراد در جامعه مشروعیت یافته است، اصل صحت به دو معنای وضعی و تکلیفی، دارای کاربرد است.صحت تکلیفی به معنای درستی وجواز و عدم حرمت وگناه بودن عملی یا قولی که شک در عدم جواز و حرمت و کذب آن داریم مطرح می شود، قاعده ی صحت با قواعدی مانند سوق مسلمین ، ید، فراش و طهارت و برائت مرتبط است. در این پژوهش اصاله الصحه به معنای تکلیفی در فعل و قول دیگران اعم از اعتقادات، احکام، عبادات و نقش آن در تسهیل امور جامعه وعدم عسر وحرج در زندگی فردی و اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. این که آیا این قاعده فقط فعل و قول مسلمان یا عادل و یا غیر مسلمان و شخص فاسق و در معرض اتهام را نیز شامل می شود، بخش دیگری از مسائل این پژوهش می باشد. کاربرد اصل صحت به معنای تکلیفی علاوه بر جنبه ی فقهی وحقوقی، دارای جنبه اخلاقی است وحسن ظن نسبت به اعمال و اقوال دیگران را شامل می شود، مگر این که عدم جواز و فسق بودن عمل و یا کذب سخن احراز شود. مطابق اصل صحت، قول و فعل مسلمانان و حتی غیر مسلمان و شخص فاسق و طفل ممیز هنگام شک، تا دلیلی بر خلاف آن احراز نشده است، حمل بر صحت می شود. در تعارض اصل صحت با استصحاب اعم از حکمی و موضوعی ، این اصل با توجه به اماره بودن مقدم می شود. به علاوه اجرای اصل صحت به معنای تکلیفی در اقوال و افعال دیگران و پرهیز از سوءظن، سبب آرامش روحی و روانی فرد وجامعه و رهایی از گناه شده و تأثیر زیادی در جلب محبت دیگران وعدم دشمنی وحسادت آنان دارد . کلمات کلیدی : اصل صحت، اصاله الصحه تکلیفی، حسن ظن، اباحه، حلیت، برائت ، اماره .