رمز در ادبیات اسلامی، سابقه اش به متون اسلامی از جمله قرآن کریم و در آثار پیش از اسلام به قصه ها، روایت ها و داستان های اساطیری باز می گردد. یکی از دلایل اصلی استفاده از رمز ، عدم امکان انعکاس معانی و مضامین مختلف در زبان عادی است ، رمز به عنوان یکی از صور خیال و استعاره گونه ای است بدون قرینه که در آن دلالت «مشبه به» بر مشبه خاصی محصور نمی شود ، و مشبه می تواند متعدد باشد وجه عبارتی رمز می تواند به معانی متعددی دلالت کند. رمز در ادبیات عرفانی ، یکی از ابزارهای اصلی بیان معانی به شمار می رفت و عرفا گاهی به دلیل اختفای معانی از ناآشنایان به عالم عرفان، سعی می کردند از رمز استفاده کنند و چنان که مولانا ، در دو اثر عظیم و سترگ خود (مثنوی و غزلیات شمس) از رمز استفاده کرده و توانسته برخی معانی و حقایق عالم هستی را در قالب رمز بیان کند، مولانا در دو اثر مذکور که در واقع لنگرگاه اندیشه عرفانی او محسوب می شوند، توانسته اندیشه های عرفانی ناب خود را در ظرف و پیمانه رمز بگنجاند که ماه، آفتاب و دریا نمونه ای از این رمزها هستند که مولوی در آثار خود از آن ها بهره برده وآفتاب اغلب رمز حق تعالی ، انبیاء، اولیاء، انسان کامل، جان انسانی و معرفت است و ماه، رمز زیبارویی است که با عالم عشق آشناست و دریا رمز عالم حقیقت و متعالی است، هرکس به وسع و توان خود می تواند در آن به صید مروارید حقیقت نایل شود. روش این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و بر پایه مطالعات کتابخانه ای ـ اسناد است و مشتمل بر سه فصل است که فصل اول کلیات تحقیق ، فصل دوم ادبیات تحقیق و فصل سوم بررسی و تحلیل آفتاب ، ماه و دریا در شعر مولوی.