مسأله احتیاط یکی از اصولی است که فقهای مذاهب دوجا از آن استفاده می کنند، نخست در جایی که نصی وجود ندارد، و دوّم جایی که نصّ وجود دارد و آن هم به خاطر تعارض یا اجمال نص می باشد، و از آن جایی که اصل احتیاط و قلمرو آن در طول تاریخ بین علما فراز و نشیب داشته است، از این رو، برخی آن را بر اصول دیگر (برائت و استصحاب) ترجیح داده و برخی آن را مرجوح دانسته اند و قلمرو و سیر تاریخی آن بین مذاهب متفاوت است؛ در این رساله تلاش می شود که ابعاد مختلف اصل احتیاط به ویژه سیر تحوّل و موارد آن در فقه، با استفاده از متون اصولی و فقهی مورد بررسی قرار گیرد.