نام پژوهشگر: فروزان صدرزاده

بررسی اسطوره و طنز اجتماعی در نمایشنامه های توفیق حکیم
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  فروزان صدرزاده   جمشید باقرزاده

چکیده توفیق حکیم نمایشنامه نویس دوره معاصر، دارای اندیشه های گرانبهایی در موضوعات اسطوره بود که توانست با ذوق سلیم خود شاهکار زیبایی در مضامین اجتماعی و سیاسی بیافریند. او یکی از نمایشنامه نویسان بزرگ معاصر است که در بچگی به نمایش بسیار علاقمند بود و بعد از سفر به فرانسه نمایشنامه ها و داستان ها و مقالات قابل توجهی از خود به جای گذاشته است.او روایت ها و قصه های اسطوره های کهن و یونانی را از جمله ملک اودیپ و پیگمالیون را گرفت و در خدمت تئاتر و نمایش قرار داد. نظر به اهمیت موضوع، در این پایان نامه سعی شده است با اشاره به افکار و اندیشه ها و نبوغ توفیق، اسطوره و طنز اجتماعی در نمایشنامه های او، شیوه بهره گیری از آن ها در خلق تصاویر و موضوعات اسطوره ای و فکاهی اجتماعی تجزیه و تحلیل ارائه گردد. نمایشنامه های او مشحون از موضوعات اسطوره ای کهن و میراث دینی و داستان های قرآن کریم از جمله اهل الکهف و سلیمان الحکیم است که از اساطیر یونانی، فرعونی، دینی و ملی در آنها استفاده کرد و با تغییرات متعدد در بخش های گوناگون آن ها در حقیقت استفاده ای معاصر و نوین از این اساطیر و میراث گذشتگان کرده است. مطالعه نمایشنامه های او حاکی از این است که قدرت نبوغ چشمگیری داشته است. و طنز اجتماعی یکی از مهم ترین مباحثی است که توفیق حکیم با استفاده از آن ها، نمایشنامه های خارق العاده ای نوشته است. و آن را به همه موضوعات اجتماعی، دینی، انسانی، اخلاقی، سیاسی و... ربط داده است. و اوضاع و مشکلات جامعه ی آن روزمصر، وی را بر آن داشت تا نمایشنامه هایی در زمینه طنز اجتماعی بیافریند.