چکیده برای ارزشیابی و نقد و بررسی رمان، تقسیم بندی انواع آن لازم و ضروری است و به شناخت آن کمک می کند. به طورکلی هر رمان، رمانی تاریخی است، چون رمان به علت وابستگی به زمان و مکان، به طور قابل توجهی وام دار وقایع تاریخی و تاریخ اجتماعی است.در این پژوهش به بررسی تطبیقی و محتوایی رمان های شوهر آهوخانم و آناکارنینا پرداخته شده است. رمان شوهرآهوخانم سرگذشت ساده ی مردم متوسط جامعه است و در آن زندگی دو تن از زنان با پایگاه متفاوت فکری و قیدوبند اجتماعی در سال های 1320-1313 به تحریر درآمده است. رمان آناکارنینا همچون بیشتر آثار تولستوی برگرفته از تجربیات شخصی اوست و این رمان بر اساس سرگذشت زنی است که در همسایگی نویسنده زندگی می کرد و به دلیل خیانت مردی که با او زندگی می کرد، خود را در زیر چرخ های یک قطار باری می اندازد.رمان های شوهر آهوخانم و آناکارنینا در مکتب رئالیسم نوشته شده اند و زاویه دید نویسندگان در هر دو رمان سوم شخص بوده و دانای کل می باشند.خرافات در هر دو رمان نمود دارد و اعتقاد به داماوی در بین روستاییان در رمان آناکارنینا و یا پرداختن به آل، بختک، سحر و جادو، جن و ... در شوهرآهوخانم، مواردی است که به آن ها اشاره شده است.این دو رمان ازنظر شخصیت پردازی، پرداختن به موضوع اخلاق و مذهب دارای تشابهاتی بوده اما در رمان آناکارنینا به مرگ و در رمان شوهرآهوخانم به آیین چندهمسری توجه ویژه ای شده است. در این رساله با دیدگاه های دو نویسنده آشنا شده و به تطبیق و مقایسه شخصیت ها، آداب اجتماعی، باورها و اعتقادات در دو جامعه روسیه و ایران و همچنین ویژگی های اختصاصی هر رمان پرداخته شده است.