نام پژوهشگر: محمود مقیمی عراقی

تبیین مبانی انسان شناختی مفهوم مسئولیت پذیری در مکتب اگزیستانسیالیسم و نقد دلالت های آن در تعلیم و تربیت
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی 1391
  محمود مقیمی عراقی   فهیمه انصاریان

هدف اصلی از پژوهش حاضر تبیین مبانی انسان شناختی مفهوم مسئولیت پذیری در مکتب اگزیستانسیالیسم و نقد دلالتهای آن در تعلیم و تربیت بوده که بصورت جزء به تبیین مفهوم مسئولیت، تبیین مبانی انسان شناختی، دلالتهای تربیتی و نقد این دلالتها در مکتب اگزیستانسیالیسم تقسیم می شود. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل و توصیف مفاهیم و با بررسی کلیه کتب، مقالات، پایان نامه ها و سایت های فلسفی و تربیتی مربوط به موضوع تحقیق که در محدوده دسترسی پژوهشگر بوده است، مسئولیت پذیری و دلالتهای تربیتی آن با توجه به مبناهای شناخت انسان در مکتب اگزیستانسیالیسم مورد بررسی قرار گرفت که در پنج فصل تنظیم گردید. فصل اول کلیات را شامل شده و فصل دوم در چهار بخش به شناسایی مفهوم مسئولیت از نظر فلسفه وجودی، مبناهای شناخت مسئولیت پذیری درانسان از نظر این مکتب، دلالتهای تربیتی مسئولیت پذیری و نقد این دلالتها پرداخته است. فصل سوم این پژوهش به شناسایی روش تحقیق اختصاص یافته و فصل چهارم پاسخ به سوالات پژوهش را شامل می-شود. در فصل پایانی هم به نتیجه گیری، محدودیتهای پژوهش و پیشنهادها تعلق گرفته است. بر اساس این پژوهش مسئولیت در فرد اگزیستانسیالیست با دلهره، یأس، ناامیدی، وانهادگی و ترس به ظهور می رسد و انسان اگزیستانسیال برای شناخت مسئولیت خود و جهان پیرامونش مسیری را طی می کند که در آن ابزارهای اراده، آزادی، آگاهی و انتخاب به ترتیب روشنگر راه او هستند. تعلیم و تربیت اگزیستانسیالیستی نیز برای تربیت انسان هایی مسئول از این مبانی بهره جسته و با محور قراردادن فرد به واسطه مسئول بودنش در قبال خود، دیگران و جهان، وی را در انتخابی آگاهانه، آزاد و ارادی، در نوع و شیوه تعلیم و تربیت، مختار گذاشته است، که آثار آن، پرورش انسان هایی خلاق، دوراندیش، هشیار، انتخاب گر و واقع گرا می باشد. استفاده از این روش در تعلیم و تربیت از آن رو مورد انتقاد است که باتوجه به مفهوم مسئولیت در مکتب اگزیستانسیالیسم، فردی بودن و عدم پیشینه ای روشن برای ارزشها، فراگیر را در مقابل مسئولیتهایی که برعهده اش نهاده شده دچار ترس، دلهره و وانهادگی می کند که ثمره آن گرایش به پوچی است. کلید واژه: مکتب، اگزیستانسیالیسم، مبانی انسان شناختی، مسئولیت، تعلیم و تربیت