نام پژوهشگر: ملیحه‌السادات سیّدرضا

آداب قرائت قرآن و ضوابط موسیقایی آن در صوت و لحن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشکده اصول الدین 1392
  مجید ابراهیمیان کپورچال   محمدعلی لسانی فشارکی

علم قرائت قرآن همواره یکی از عوامل موثر در اثبات اصالت قرآن به حساب می آمده است امرتعلیم قرائت قرآن توسط شخص پیامبر اکرم (ص) آغاز گردید.ازصدر اسلام تا به امروز عده ای عهده دار قرائت قرآن و تعلیم آن در جوامع اسلامی در ادوار مختلف بوده اند. باتوجه به کتاب وسنت پیرامون قرائت قرآن در فن موسیقی و فنون و مهارت های صوت و لحن،حدود و ضوابطی در محدوده های مقبول و مجاز،مشخص گردیده است.وقتی پیامبر اکرم(ص) می فرمایند:(قرآن را با آهنگ و لهجه عرب بخوانید...)یعنی با همان موسیقی آوازی عرب که در زمان ظهوراسلام وقبل آن وجود داشته و فنی و تخصصی نبوده اما با ترجیعات و تحسینات صوتی انجام می گرفته که به صورت طبیعی و ذاتی و بداهه و موسیقی ساده بوده، که از نهان حروف و کلمات آیات تراوش می نموده است، تلاوت قرآن صورت گیرد و همچنین در ادامه که می فرمایند:(...از الحان اهل فسق و گناهان کبیره و ترجیع غنا و نوح و...) پرهیز گردد،در واقع محدوده ای مشخص و معین و بدور از شیوه های غیر جایز،در چارچوب قواعد تجوید به همراه تحسینات صوتی، در شان قرآن،تلاوت انجام پذیرد. در عصر حاضر قرائت مصریان از حیث زیبایی و تاثیر گذاری از محبوبیت و مقبولیت خاصی بر خوردارند.وامروزه مشاهده می شود که اساتید فن برای یادگیری مباحث تجوید،وقف و ابتدا وخصوصا صوت ولحن، قرآن آموزان و قاریان را به تقلید از تلاوتهای قاریان مصری ارجاع می دهند همان طور که اشاره گردید برخی از قاریان مصری در ادوار تاریخی مختلف،از محدوده آداب واحکام قرائت قرآن خارج شده وازشیوه های غیر جایز در بعضی از بخش های تلاوتهایشان استفاده می نمایند.بنابراین اساتید،قاریان،قرآن آموزان،تحقیق حاضر را که بررسی آداب قرائت قرآن و ضوابط موسیقایی آن در صوت ولحن از دیدگاه کتاب و سنت می باشدرا مطالعه نمایند.و بتوانند موارد غیر جایز را تشخیص دهند و از آنها در تلاوتهایشان پرهیز نمایند و تلاوتی در محدوده مجاز و قابل قبول با توجه به کتاب و سنت که خصوصا در بسیاری از تلاوتهای قله های تلاوت در مصر مشهود است و مصداق تلاوت خاشعانه به همراه صوت ولحن و نغمات در راستای القای معانی و مفاهیم قرآن کریم می باشند،انجام دهند و ان شاءالله چنین تلاوتهایی موردرضای خداوند متعال و ائمه هدی (علیهم السلام) قرار گیرد.