نام پژوهشگر: عباس مهدینیا
محمود رحیمی محمدحسین عباسپورفرد
پنبه که طلای سفید نام گرفته است یکی از مهم ترین و قدیمی ترین گیاهان لیفی است. این محصول نه تنها از نظر صنعت نساجی، بلکه از نظر غذایی نیز بسیار حائز اهمیت است به طوری که در میان پنج دانه روغنی مهم یعنی سویا، تخم آفتابگردان، پنبه دانه، بادام زمینی و کلزا، پنبه دانه در مقام دوم قرار دارد. همه ساله پله های نزولی تولید پنبه در ایران با سرعت طی می شود. یکی از دلایل کاهش شدید سطح زیر کشت و تولید پنبه در کشور مسائل اقتصادی این محصول است که در مقایسه با تولید دیگر محصولات کشاورزی توجیه اقتصادی لازم را ندارد. برداشت دستی پنبه حدود 25 درصد هزینه ی تولید این محصول را به خود اختصاص می دهد. بیش از 95 درصد برداشت پنبه در ایران به دلیل کشت سنتی و کرتی با دست انجام می شود. کمباین های پنبه چین، پنبه کشت شده به روش سنتی را نمی توانند برداشت کنند. تنها روش برداشت مکانیزه برای کشت سنتی استفاده از غوزه چین است. به دلیل اهمیت برداشت پنبه تصمیم بر آن شد تا در این تحقیق دستگاه آزمایشی جداکننده ی وش از غوزه طراحی و ساخته شود، به طوری که قابلیت تبدیل به مقیاس صنعتی را نیز داشته باشد. برای این منظور از دو استوانه ی اره ای به عنوان کوبنده و از شبکه های میله ای به عنوان ضد کوبنده برای جداکردن پنبه از غوزه استفاده شد. دستگاه ساخته شده از نقطه نظر بازده تمیزکردن و تلفات مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور از سه سرعت دورانی استوانه اره ای (450، 550، 650 دور بر دقیقه )، دو فاصله بین سیلندرهای اره ای و شبکه های میله ای ( 9 و 12 میلی متر ) و دو سطح رطوبتی غوزه ( 8 و 12 درصد ) برای دو رقم پنبه ( خورشید و ورامین ) با سه تکرار مورد استفاده گردید. نتایج بررسی های صورت گرفته بر روی دستگاه ساخته شده نشان داد که به طور کلی رقم ورامین در فاصله ی نه میلی متر، سرعت 650 دور بر دقیقه و رطوبت هشت درصد بیش ترین بازده تمیزکردن و کم ترین تلفات را داشت. برای رقم خورشید این مقادیر به ترتیب برابر فاصله نه میلی متر، سرعت 550 دور بر دقیقه و رطوبت هشت درصد بود.