بدنه های سرامیکی گوناگون که با ترکیب های مختلف و هوشمندانه در هنر و معماری ایران به کار می رفته، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. خاک های رس، عمده ترین مواد سازنده ی بدنه های سرامیکی می باشند. با جابجایی خاک ها، اکسید های فلزی یا مواد آلی با آنها ترکیب می گردند و بر روی خصوصیات ازجمله، بافت و رنگ آنها تأثیر می گذارند. بدنه های رنگی با افزودن اکسیدهای فلزی یا استین های تجاری به خاک ها ساخته می شوند اما رنگ این بدنه ها در تمام شرایط یکسان نمی باشد. ترکیب شیمیایی مواد مجاور، درجه حرارت، زمان پخت و محیط کوره از عوامل تأثیرگذار بر رنگ ها می باشند. افزودن یک ماده ی رنگ زا به بدنه، موجب ایجاد بافت خاصی در بدنه نیز می شود و همینطور افزودن هر ماده برای دستیابی به بافت در بدنه، به پیدایش رنگ متفاوتی منجر می شود، به همین جهت این دو کیفیت بصری که پیوسته در تعامل با یکدیگرند، به-صورت همزمان و هم راستا در این پایان نامه مورد بررسی قرار گرفته اند. عدم پژوهش و نیز نوآوری در تکنیک و کاربری آن در آثار هنری امروز، گاهی کمبودی بر این ماده بسیار انعطاف پذیر و اصیل هنری است که از دیرباز مورد توجه و استفاده هنرمندان و معماران بوده است. دست یابی به بدنه های سرامیکی با بافت و رنگ متفاوت و مطلوب و پس از آن به کار بردن آن برای خلق اثری هنری مهمترین هدف ما می باشد که به روش تحقیقات تجربی و توصیفی با استفاده از فیش برداری، تصویربرداری، مشاهده و آزمایش به گردآوری اطلاعات پرداخته ایم. در فصل پایانی با انتخاب بدنه ی سرامیکی متناسب و استفاده از رنگ و بافت مورد نظر، به آفرینش هنری با موضوع کوه پرداخته شد که محور اصلی این پایان نامه می باشد.

چکیده: بررسی و مطالعه ی تطبیقی نقوش تغزلی سفالینه های قرون ششم و هفتم ه.ق ری و کاشان، با رویکردی نوین به این نقوش به واسطه ی شیوه ی چاپ که روی زمینه ای بدیع، یعنی بدنه های سرامیکی اجرا شده، موضوع اصلی این پایان نامه را در بر می گیرد. این مطالعه به روش توصیفی- تحلیلی و بررسی تطبیقی عناصر نقوش تغزلی در دو ناحیه ی یاد شده، همراه با مطالعه ی کتابخانه ای تحقق یافته است. نقوشی که تعاملی دوسویه و بی واسطه با ادبیات و نگارگری نسخ خطی هم عصر خود دارند، آن هم به شکلی گویا و پرواضح که این ها همگی گویای تفاخر و تعامل فرهنگی و هنری سیال در بطن اجتماع دو قرن یاد شده است. شناخت نقوش تغزلی سفالینه های دو ناحیه ی مورد مطالعه، دستمایه ای شد برای خلق نقوشی بدیع بر اساس دگردیسی و استحاله ی نقوشی که از دل تاریخ درآمده اند، تا با زبان و بیان معاصر آشتی داده شوند. از آن رو که پژوهش پیش رو عنوان اثر محور را با خود به همراه دارد، بیشتر به ارائه ی مطالبی پرداخته شده است تا در نهایت به آفرینش اثری با ترکیبی از بدنه های سرامیکی منجر شود که شیوه ی چاپ روی بدنه ها اعمال گشته است. آثار سرامیکی خلق شده با استفاده از تعامل میان دو ساحت تکنیک چاپ و بدنه های سرامیکی ایجاد شدند. تمامی بار طراحی قسمت اجرایی پایان نامه ی پیش رو را تکنیک کلاژ عهده دار شده است؛ زیرا این شیوه با پتانسیل نهفته ای که در خود دارد، بضاعت آن را دارد که با ذهنی خلاق از تمام ارزش های بصری موجود در نقوشی که نیاکانمان آفریدند استفاده نماید تا به زبانی سزاوار و درخور انسان معاصر نزدیک شود. کلید واژگان: نقش مایه ی تغزلی، سفالنگاره های ری و کاشان، نگارگری، بدنه های سرامیکی، چاپ هنری ، کلاژ.

مهم ترین شاخصه ی وجودی مجسمه های شهری، شهر، شهروندان و هنرمند است. مجسمه های شهری به عنوان بخش اصلی از مجموعه ی هنر عمومی(public art ) را شامل می شود که در حوزه ی عمومی جامعه و معمولا فضاهای باز نصب و اجرا شده و دسترسی به آن برای عموم آزاد است؛ این گونه آثار هنری معمولا برای مکانی خاص طراحی می شوند و تلاش می شود تا با دیگر عوامل محیطی، اجتماعی و فرهنگی محل نصب اثر، ارتباط داشته باشند؛ چرا که انسان ها همواره تمایل دارند به شیوه ای خود محورانه با محیط اطراف خود توجه کرده و نیازمند رابطه با محیط و کسب اطلاعات از آن هستند؛ محیط به هر آنچه که در پیرامون ما قرار دارد و به صورت بالقوه با ما در ارتباط قرار می گیرد اطلاق می شود. مجسمه های شهری به عنوان زیر مجموعه ی از مجسمه به یادمان ها، یادروزها، مجسمه های که در آن ها به فرم تاکید می شود و مجسمه های که بیشتر بر محیط، مکان و فضای پیرامون اثر تاکید دارند، تقسیم می شوند. در این پایان نامه به مجسمه های که به مقوله ی فرم و محیط، همزمان توجه کرده اند، پرداخته خواهد شد. مسئله ی اصلی این پایان نامه، طراحی و ساخت حجم های سفالینی است که در آثار ساخته شده بر تعاملی که اثر هنری با محیط و متقابلا محیط بر اثر هنری برقرار خواهد کرد، تاکید خواهد شد؛ البته ناخودآگاه تعاملی بین اثر هنری و مخاطب نیز به وجود می آید که در این پایان نامه به این اصل مهم نیز پرداخته خواهد شد. باید در نظر داشت که "فرم" یک اصطلاحات کلیدی است که استفاده از آن در مباحث گوناگون هنری بسیار رایج است، به گونه ای که می-توان آن را یکی از مهم ترین مفاهیم پایه ای هنر در نظر گرفت. لذا آوردن تعریفی برای آن در جهتی که دامنه ی آن مشخص شود ضروری به نظر می رسد. فرم؛ کلیت، جسمیت و ظاهر یک پدیده را می گویند، که در راستای بیان موضوع، معنا یا محتوا را در خود جای داده، از موادی خاص شکل گرفته باشد. پس به طور کلی این پایان نامه به بخش های هنر عمومی، شهر تبریز(صرفا به عنوان یک شهر، مشخصه ی خاصی در آن مد نظر نیست)، تعامل فرم با محیط و در نهایت تعامل اثر هنری و مخاطب تقسیم خواهد شد. سوالات تحقیق: 1- چگونه هنر سرامیک معاصر، تعاملی را بین اثر هنری خود، محیط پیرامونی آن و مخاطب برقرار کرده است؟ 2- چه عواملی باعث می شود، که تعامل بین فرم، مخاطب و محیط در فضای شهری ضروری به نظر برسد؟ 3-چه عواملی سبب موفقیت ویا عدم موفقیت هنرمند سرامیک معاصر، در برقراری تباینی بین فرم، مخاطب و محیط پیرامونی اثر در فضای شهری خواهد بود؟ 4- هنرمندان سرامیک معاصر ایرانی در این عرصه چگونه ظاهر شده اند؟

درگذشته ظروف سرامیکی ایرانی برای زیباتر شدن با نقش ها و موتیف های برگرفته از طبیعت و اقلیم محل تولید مانند گل و بوته، حیوانات و همچنین خوشنویسی وترکیبی از این دو مزین می شدند. اما امروزه بیشتر ظروف سرامیکی وارداتی و حتی ظروف کاربردی تولید داخل دارای نقوش غیربومی هستند و تقریباً هیچ سنخیتی با فرهنگ و هنر ایرانی ندارند. بی شک دلیل آن در چند دهه اخیر ورود تولیدات سرامیکی خارجی منقوش به نقش های غیر بومی بوده که رفته رفته باعث جایگزینی نقش ها شده و سهولت اجرا و بیشتر مواقع طرح های آماده با کیفیت مناسب سبب شده که ظروف سرامیکی با نقش های بومی به فراموشی سپرده شوند. مشکل اصلی در این زمینه عدم توجه به احیای نقوش و اهتمام به بازآفرینی سنت گذشته وعدم معاصر سازی آن ها جهت تداوم است. دغدغه اصلی این پایان نامه تکیه بر سنت و اصول زیباشناسی گذشتگان ایران است. در این میان مکتب سقاخانه به دلیل اهتمام به فرهنگ عامه و قوت و قدرت بازآفرینی هنر تزیینی ایرانی و معاصر سازی آن ها به عنوان پشتوانه این پایان نامه قرار گرفته است. کنکاش در نقوش سقاخانه و الهام از آن ها جهت نقش اندازی بر روی ظروف سرامیک هدف نهایی این پژوهش می باشد و امید است که بتوان از خلال آن سنت گذشته را رونقی تازه بخشید. پروژه عملی منتج شده از این پایان نامه، ملهم از مکتب سقاخانه و با به کارگیری نقوش ایرانیزه شده بر روی ظروف سرامیکی انجام شده است. باشد که در جهت حفظ هویت بصری بومی ایرانی قدمی برداشته باشیم.

علم علاوه بر جنبه ی آئینی و نمادینی که دارد، دارای ویژگی های بصری فراوانی است: حجم بزرگی که خود شامل چندین حجم کوچک تر و مختلف است، که یک حجم واحد را تشکیل داده اند. این حجم با حرکت کامل تر می شود، حرکتی که در علم ها وجود دارد یک حرکت واقعی است و نه بازنمایی و یا توهمی از حرکت. استفاده از هنر اصیل ایرانی - اسلامی در طراحی ساخت احجام شهری و ایجاد فضای زیبا در شهر، یکی از ضرورت های زندگی معاصر است. در این پروژه سعی گردیده تا با تاثیر و الهامی که از علم های عاشورایی گرفته می شود احجامی ساخته شود که بتوان برداشت و خوانش جدیدی از نمادهای عاشورایی و ایجاد اثر هنری مبتنی بر اصالت ایرانی - اسلامی در مبلمان شهری زندگی معاصر بکار برد

تأثیر کیمیاگری بر سفالگری در دوران میانه اسلامی موضوعی است که می تواند زوایای پنهانی از هنر سفالگری در دوران میانه اسلامی را آشکار سازد. دغدغه ی دانستن علت تعدد تکنیک و تنوع رنگ لعاب در این دوران علت اصلی کشش به سمت این موضوع است. قطعاً این پیشرفت ها، ریشه در تغییر و تحولات عوامل مختلف در دوران های قبل تر خواهد داشت. به نظر می رسد کیمیاگری عامل اصلی این جریان است. این پژوهش به واکاوی این فرضیه اختصاص دارد و آن را در چهار سطح پیش برده است.