در سال های اخیر بحث ارتباط با مشتریان برای سازمان ها اهمیت بسزایی پیدا کرده و سازمانها برای حفظ خود در بازار رقابتی امروز، نیاز به حفظ مشتریان و کسب رضایت آنها را دارند. بنابراین تصمیم گیری در خصوص ارزیابی و اولویت بندی مشتریان جهت اخذ تصمیم های درست سازمانی و تخصیص بهینه منابع به یکی از چالش های مدیریت سازمان ها تبدیل شده است. در این تصمیم ها لازم است که مشتریان سازمان با توجه به مجموعه ای از شاخص های کمی و یا کیفی و همچنین سودآور و یا هزینه زا ارزیابی و اولویت بندی شوند، که این امر اولویت بندی مشتریان و انتخاب مشتریان سودآور را دشوار می نماید. به همین دلیل در این پایان نامه جهت ارزیابی و اولویت بندی مشتریان به منظور دریافت سفارش یک سیستم پشتیبان تصمیم طراحی شده است، و برای این امر از تکنیک های تصمیم گیری چند شاخصه ی فرآیند تحلیلی سلسله مراتبی فازی، تاپسیس، تاپسیس فازی، مجموع ساده وزنی و همچنین ترکیبی از این روش ها استفاده شده است. چندین مثال عددی نیز از طریق این سیستم حل و نتایج حاصل در پایان نامه گزارش شده است. سیستم توسعه داده شده به کاربر امکان می دهد با روش های مختلف پاسخ های متفاوت را ببیند و در نهایت بر اساس شهود تصمیم گیرنده و دانش موجود تصمیم نهایی را اتخاذ نماید.

در مقابل افراد بیمار که نیاز به سرویس های پزشکی اضطراری دارند، مشتریان خدمات درمانی پیشگیرانه عموماً از روی تمایل این تسهیلات را در منطقه ی نزدیک به خود انتخاب می کنند. تابع هدف معمول در انتخاب و ایجاد تسهیلات خدمات درمانی پیشگیرانه حداکثر نمودن مشارکت شهروندان می باشد. در شرایط خاص کشورها نظیر ایران که با محدودیت بودجه به دلیل کاهش قیمت نفت و یا فشار های تحریم مواجه است، به غیر از تابع هدف اول، هدف حداقل نمودن هزینه ایجاد تسهیلات و تخصیص تجهیزات پزشکی به تسهیلات ایجاد شده با توجه به بودجه محدود وزارت بهداشت نیز مد نظر می باشد. در این تحقیق، فرض بر این است که مسافت و زمان انتظار در تسهیلات، عامل تعیین کننده اصلی مشارکت شهروندان بوده و آنها تمایل دارند با کمترین زمان انتظار به نزدیک ترین مرکز خدمات درمانی پیشگیرانه مراجعه کنند. به دلیل محدودیت ظرفیت در تسهیلات خدمات درمانی پیشگیرانه مدل صف در این تسهیلات m/m/c/k در نظر گرفته شده است. همچنین مدلی دیگر با هدف بالانس زمان انتظار در تسهیلات علاوه بر دو هدف مذکور نیز ارائه می گردد. مدل های پیشنهاد شده از دسته مسائل برنامه ریزی غیر خطی عدد صحیح می باشد که به دلیل پیچیدگی مساله در ابعاد بزرگ و اثبات np-hard بودن آن در ادبیات، برای حل هر دو مساله در ابعاد متفاوت از الگوریتم های فراابتکاری چند هدفه با رویکرد یکپارچه سازی و پارتو شامل الگوریتم ژنتیک مرتب سازی نامغلوب (nsga-ii)، الگوریتم ژنتیک رتبه بندی نامغلوب (nrga) بهره جسته ایم. برای اثبات عملکرد مناسب روش های حل ارائه شده در مدل های مربوطه، این روش ها بر روی مسائل آزمایشی با ابعاد مختلف تولید شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.