نام پژوهشگر: علی‌اصغر اصغرنژاد فرید

تعیین خسارت معنوی ناشی از جرم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده حقوق 1388
  آزیتا اسدپور   عباس نظیفی

خسارت معنوی یکی از مهمترین اقسام خسارت می باشد و مشمول این قاعده کلی است که « هر ‏نوع خسارت نامشروع و نامتعارف باید توسط عامل ایجاد آن جبران گردد و هیچ ضرری بدون ‏جبران باقی نمی ماند.»با توجه به اهمیّت و جایگاه خسارت معنوی ناشی از جرم ،می بینیم ‏زمانی فرد زیاندیده از جرم متحمل خسارت مالی شده است به تبع آن جرم ،شخصیت روحی و ‏روانی او نیز آسیب می بیند .‏ این ضرر و خسارت ناشی از جرم، منحصر به‎ ‎ضررهای مادی و مالی نیست و انسان گاه در برابر ‏لطمات روحی نیزآسیب پذیر‎ ‎است. اگر چه این آسیبهای روحی گاهی توسط آسیب دیده بروز ‏نمی یابد و در نتیجه‎ ‎این آسیب روز به روز اثرات روانی جبران ناپذیری بر فرد به جای‏‎ ‎می گذارد، ‏بنابراین لازم است علاوه بر ضررهای مادی، ضررهای معنوی وارده به‏‎ ‎اشخاص(که گاه از ضررهای ‏مادی، تأثیر بیشتری دارد) نیز باید مورد حمایت‎ ‎قانون بوده و وارد کننده ضرر، ملزم به جبران آن ‏شود.‏ خسارت معنوی متوجه بعد معنوی شخصیت انسان از قبیل شرا فت، کرامت ،آزادی ،شهرت و ‏‏....می شود. در شرع مقدس اسلام با توجه به قاعده «لاضرر و لا ضرار فی السلام» ایراد هر گونه ‏خسارت بطور مطلق نهی شده است و شرع مقدس امری را ممنوع نکرده است مگر آنکه برای آن ‏ضمانت اجراء کیفری و یا مدنی منظور شده باشد.البته تعیین و ارزیابی خسارت معنوی به راحتی ‏خسارت مادی نخواهد بودصدمه به حیثیت و اعتبار اجتماعی و عزت و احترام اشخاص از ‏مصادیق خسارت معنوی محسوب می شود و برای رفع آثار این صدمات و جبران خسارت آن به ‏گونه ای که رضایت زیان دیده را تا حدودی بر آورده سازد مجازات تعیین شده است و آن را به ‏عنوان تعزیر در اختیار حاکم قرار داده است.‏ بر این اساس در صورتی که تمام شرایط و ارکان جبران خسارت ناشی از جرم وجود داشته باشد ‏، زیان دیده حق خواهد داشت جبران تمام زیان های مالی یا معنوی خود را از عامل زیان بخواهد ‏و او ملزم به جبران زیانی است که به آورده است.‏ به دلیل ماهیت غیر مادی و نامحسوس این نوع خسارت و عدم ارزیابی و تعیین میزان دقیق آن و ‏فقدان یک ملاک و ضابطه مشخص برای سنجش میزان خسارت و ارتباط مستقیم با شخصیت و ‏جایگاه اجتماعی اشخاص وارزش اجتماعی و کم سابقه بودن جبران مادی این خسارت ها ، تمایل ‏به مطالبه خسارت و جبران مالی این نوع خسارت ها کمتر وجود داشته است.‏ بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ودر دهه های اخیر ، محاکم ایران از رسیدگی و صدور حکم در ‏خصوص جبران خسارت معنوی ناشی از جرم ، علی الظاهر به جهت اینکه این موضوع در ‏شریعت مقدس اسلام مبهم می باشد، خودداری می نمایند .سکوت گذاشتن موضوعی در اسلام ، ‏نمی تواند بمعنای عدم جواز آن باشد. ما مسائل بسیاری را ملاحظه می نماییم که در جوامع ‏اسلامی قانونگذار آن را تجویز نموده ، لیکن اسلام راجع به آن نظری نداشته است. می توان به ‏استناد به قوانین موجود و یا احکام و نصوص شرعی و فقهی و نیز به حکم عقل تعیین خسارت ‏معنوی ناشی از جرم، رابه دو صورت مادی و مالی یا غیر مادی و یا با استفاده از هر دو طریق ‏جبران کرد.در تعیین خسارات معنوی ناشی از جرم همواره باید میزان خسارت وارده با توجه به ‏اوضاع واحوال متضرر از جرم تعیین و تقویم گردد.دیه بعنوان پیش بینی برخی از منافع مادی و ‏معنوی اعضای جسم در حقوق اسلامی پیش بینی شده و این خود مبین جبران خسارت از طریق ‏مالی است.‏ در حقوق اسلام خسارت معنوی قابل جبران است و در موارد زیادی هم برای جبران آن چاره ‏اندیشی شده است و در مواردی که شارع یا قانونگذار ساکت است، دادگاه باید بر اساس شرایط و ‏اوضاع و احوال حاکم و موقعیت زمان و مکان و استفاده از تجربه سیستم های حقوقی و دکترین ‏حقوقی پاسخ مناسب را بدهد، در این میان نظرات و راهنمائیهای مراجع عالیقدر دینی نیز می ‏تواند در تعیین خسارات معنوی ناشی از جرم ، مراجع قانونی را مساعدت کند تا در امکان جبران ‏اینگونه خسارات دیگر تردیدی نداشته باشند.‏ ‏.‏

بررسی نیازهای روانی- فشارهای محیطی و تعیین اثربخشی مداخله گروهی مدیریت خشم بر صفت-حالت خشم و بهزیستی روان شناختی زنان مجرم ندامتگاه ری
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی 1392
  فاطمه زم   ولی الله فرزاد

هدف از این تحقیق تحلیل کمی- کیفی نیازهای روانی ، فشارهای محیطی و همچنین بررسی اثربخشی مداخله گروهی مدیریت خشم بر صفت-حالت خشم و بهزیستی روان شناختی زنان مجرم در ندامتگاه ری بود. نمونه این پژوهش 40 نفر از مددجویان زندانی ندامتگاه ری بود که به صورت نمونه گیری غیر تصادفی و در دو گروه آزمایش(20 نفر) و گواه(20 نفر) گمارده شدند. پرسشنامه صفت-حالت خشم اشپیلبرگر و بهزیستی روان شناختی ریف به عنوان ابزار در این پژوهش انتخاب شدند. طرح پژوهش از نوع شبه آزمایشی و از پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. پس از انتخاب گروه آزمایش از بند مشاوره و روان درمانی ندامتگاه ری و گروه گواه از سایر بندهای ندامتگاه، مداخله آموزشی مدیریت خشم صورت گرفت و پس از آن پس آزمون گروه کنترل و گواه گرفته شد. تجزیه و تحلیل داده ها به روش واریانس چندمتغیره(مانوا) نشان داد که مداخله گروهی مدیریت خشم در صفت-حالت خشم و بهزیستی روان شناختی زنان مجرم اثر گذار بوده است. همچنین به منظور تحلیل کیفی نیازهای اساسی و فشارهای محیطی از آزمون تی.ای.تی استفاده شد که نتایج نشان داد نیازهای اعتبار،تملک و قدرت و همچنین محبت، تحسین، همدردی، عشق و وابستگی و فشارهای اجبار- محدودیت و همچنین فشار محیط تهی، طرد کننده و بیگانه دارای بیشترین فراوانی بوده است.