دغدغه علوم انسانی به واسطه نقش گسترده آن در شکل دهی به حیات بشری بسیاری را بر آن داشت تا از نظرگاه های گوناگون علوم انسانی رایج را به نقد درآورده و حصول به علوم انسانی اسلامی را فراروی تلاش های خود قرار دهند. در این نوشتار نقد محتوایی مد نظر قرار گرفته و در راستای به دست دادن تلقی صحیح از انسان به عنوان موضوع علوم انسانی، مبانی انسان شناختی علوم انسانی از منظر حکمت متعالیه و پوزیتیویسم مورد بررسی تطبیقی قرار گرفته است. بر این اساس مبانی انسان شناختی، در ارتباط باخود، خدا، انسان و طبیعت در این دو مکتب بررسی شده و در همین راستا ویژگی های علم انسانی مبتنی بر تلقی هریک از این دو مکتب بیان شده است. در پایان نیز توصیه هایی در جهت علوم انسانی مبتنی بر نگاه انسان شناسانه حکمت متعالیه ارائه گردیده است.