نام پژوهشگر: فائزه زندهدل
فائزه زنده دل علیرضا کهنسال
غلو در اصطلاح شرع به معنای افراط در دین و تجاوز از حد وحی به سوی هوا و هوس و سلیقه های مختلف است و قول به مقامات فوق بشری برای پیامبر یا امام علی (علیه السلام) و فرزندان ایشان؛ مانند این که پیامبران و امامان را خدا بدانند؛ مثل نصاری که به پیامران و بزرگان خود مقام الوهیت قائل شدند. پدیده غلو هم در شیعه و هم در اهل سنت وجود دارد و عوامل مختلفی مانند ضعف عقول و حب مفرط و.. باعث پیدایش آن شده است. افراد و گروه های غالی در طول تاریخ با اعتقاد به عقایدی ضد قرآن و ضد عقل و با ارتکاب اعمال خلاف شرع، مشکلات متعدد اخلاقی، اعتقادی، سیاسی و نظایر آن را برای ائمة شیعه (علیهم السلام) و مذهب شیعه ایجاد کرده اند و از سوی ائمه نیز شدیدترین مواضع نسبت به آنان اتخاذ شده است. اهل سنت ادعا می کنند شیعه در مورد ائمه به غلو سخن می گویند و ائمه را مستقل در تاثیر و دارای علم غیب می دانند. اما پدیده غلو در اسلام بدان معنا نیست که شیعه امامیه هر عقیده ای که به امامان خود دارد از قبیل عصمت، رجعت، علم غیب و... همه غلو باشد؛ زیرا شیعه در اعتقاد به این امور ادله ای متقن دارد. این نوشتار، ابتدا به بیان معنای غلو و بعد پیشینه آن در ادیان می پردازد. بعد از آن به بیان معیار غلو و علل پیدایش آن پرداخته است. ودر نهایت مصادیق غلو و نقد این مصادیق را مورد بررسی قرار می دهد.