با تأملی بر اشعار مخزن الأسرار نظامی در این تحقیق، دریافتیم که این اشعار، دارای مضامینی با محتوای عناصر طبیعی، تعالیم اخلاقی، حکمی، فلسفی و عارفانه هستند. نظامی از جمله شاعران تأثیر گذاری است که در تاریخ ادبیات ذوقی و شعری ایران، آمیزه ای از حکمت و عرفان را در کنار یکدیگر قرار داده است؛ لذا بر آن شدیم تا پژوهشی در خصوص مضمون پردازی و مضامین عمده ی مخزن الأسرار، در قالب فرهنگ مضامین به صورت مدخل و شرح مضمون همراه با ذکر بیت گرد آوریم. طبعاً سخنان سنجیده و هنری، خالی از مضامین دینی و عرفانی و مسائل حکمی و فلسفی نیست.در این اثر ارزشمند، عناصر طبیعی و باورها و اعتقاداتی که در قالب مسائل دینی پی ریزی شده است همانند عدل و داد و تعالیم اخلاقی مانند عقل و تاثیر آن در امور زندگی بسیار دیده می شود. شاعر، برای ساختن تصاویر دلخواه خود از موضوعات نامبرده، مضامین گسترده ای خلق نموده است. بر همین اساس هر بیت، همراه با شرح آن در یک سطر و طبق الفبای مضمونی نوشته شده است و حتی الإمکان جانب ایجاز رعایت گردیده و به بازگویی مختصر معانی مضامینی پرداخته شده است. اهداف این پژوهش، گردآوری و تألیف مضامین به کار رفته در مخزن الأسرار نظامی به صورت الفبایی و تسهیل دستیابی به مضمون های مخزن الأسرار است. در نگارش این پایان نامه از روش توصیفی و فیش برداری با ابزار کتابخانه ای سود برده شده است. ابتدا مضامین ابیات گردآوری و فیش برداری گردید و با مراجعه به منابع، به توضیح آن پرداخته شد.