جنگ تحمیلی علیرغم فراز و فرودهای گوناگون، تاثیری مثبت و سازنده بر ادبیّات معاصر داشت، اگر چه ادبیّات هم در بازتاب رویدادهای جنگ با خوانشی دیگرگون تأثیر قابل توجهی داشته و به خوبی ایفای نقش کرده است. یکی از ژانرهای جریان ادبی نوپای دفاع مقدس، ادبیات داستانی است؛ چون داستان متشکل از عناصری است که در شگردهای داستان نویسی پرورده شده و از تأثیر شگرفی در انتقال موضوع برخوردار می باشد. احمد دهقان از نویسندگان ادبیّات داستانی دفاع مقدس است که جنگ، دفاع مقدس، اثرگذاری، اثرپذیری و رویدادهای آن را با تلفیقی از واقعیت و تخیل با تکیه بر ژانر مستند داستانی کودک و نوجوان، در آثارش به تصویر کشیده است. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی- تحلیلی، عناصر داستانی را در چهار اثر احمد دهقان که مخاطب آن ها کودک و نوجوان می باشد، بررسی کرده و علاوه بر این به دلیل اهمیت موضوع، تلفیق واقعیت و تخیل را با تبیین سهم هر یک در آثار مورد مطالعه، مشخص کرده است که دستاوردهای پژوهش نشان می دهد؛ رمان «بچه های کارون» و «دشت بان» بیشترین توفیق را در کارکرد شگردهای متنوع عناصر داستانی و تلفیق واقعیت و تخیل در بهره گیری از این عناصر برای معرفی خود، به عنوان رمانی موفّق به دست آورده اند و رمان «سفر به گرای 270درجه» و رمان «گردان چهار نفره» از این منظر به ترتیب در رتبه بعدی معرفی می شوند.

عشق وجودی است حقیقی که یک نظام عرفانی را تشکیل می دهد، وجودی پرتحرک و تأثیرگذار که قادر است جهان را به جنبش درآورد و وجود جهان را به اثبات برساند. عشق از منظر غزالی یک وجود کاملاً حقیقی و شاید بالاتر از یک حقیقت است. عشق در سوانح یک نظام عرفانی است که در آن همه وجود معشوق متصل به عاشق واقعی و معبود واقعی یعنی خداوند است. در اندیشه حافظ هم رگه هایی از عشق مجازی و هم رشحاتی از عشق حقیقی دیده می شود. عشق آسمانی و ماورائی که حافظ آن را رندانه به مخاطب ارائه کرده و او را به اوج ملکوت آسمان ها می برد. از دیدگاه او عشق روح و حقیقت عالم هستی است. عشق انگیزه آفرینش است. در اندیشه غزالی و حافظ، موضوع عشق و عرفان از مهم ترین مضامین است که حافظ و احمد غزالی در اندیشه خود علیه دنیاطلبی مدعیان دین و زاهدان ریاکار شوریده اند و پرداختن به دنیا را دوری از دین و فراموشی خدا دانسته اند اما در این میان غزالی این اندیشه را متصوفانه و اندکی عبوسانه بیان کرده است اما حافظ زیرکانه و رندانه این اندیشه را بیان فرموده است. غزالی در عرفان نیز فردی کاملاً خائف با اندیشه ای سرشار از تقوا نمود پیدا می کند و حافظ عارف عاشقی است که تجربه های عشقی، معرفتی غزالی را کاملاً در اختیار داشته و از آنها به خوبی بهره برداری کرده است.