نام پژوهشگر: مرضیه آزادی‌فرد

نقش حقوق بین الملل در حمایت و ارتقاء اخلاق پزشکی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده حقوق 1393
  مرضیه آزادی فرد   علی مشهدی

درمیان مباحث علمی، پزشکی؛ علمی منحصر به فرد است؛ چرا که مستقیماً با جسم و روح آدمی سروکار دارد؛ از این رو اخلاق جزء لاینفک علم پزشکی تلقی می شود. در تقابل دو دیدگاه جدایی اخلاق از حقوق و ارتباط و پیوستگی این دو بدون شک باید پذیرفت، اخلاق جزء جدا نشدنی حقوق است و یا لااقل نباید از آن جدا باشد. قطعاً رسیدن به اجماعی جهانی در زمینه اخلاق پزشکی با مشکلاتی روبه رو است؛ به ویژه به این سبب که تحمیل چارچوب های اخلاقی واحد بر جوامعی که دارای خاستگاه های فرهنگی، اجتماعی و مذهبی متفاوتند غیر ممکن و در واقع نادرست است. اما بی تردید برخی احساس ها و ویژگی های اخلاقی میان نوع بشر مشترک است. برخی نیازها از نظر خصوصیت جهانی اند چون انسانی اند و ما برای رسیدن به وفاقی در زمینه اخلاق پزشکی باید به دنبال این خصوصیات مشترک باشیم. به نظر می رسد اهرم های حقوق بین الملل برای حمایت و ارتقاء اخلاق پزشکی عبارت است از: حقوق بشر و سازمان های بین المللی. حقوق بین الملل برپایه مستحکمی از حقوق بشر جهانی استوار است. تلقی مسائل اخلاق پزشکی در زمره ی موضوعات حقوق بشری باعث اهمیت و توجه همگان به آن می شود. حقوق بشر این وظیفه را بر دولت ها بار می کند که در طراحی و اجرای سیاست ها و برنامه های بهداشتی توجه ویژه به اخلاق پزشکی داشته باشند واز طرف دیگر پزشکان را مکلف میکند که اصول اخلاقی و انسانی را در ارتباط با بیماران و مجروحان رعایت کنند. سازمان های بین المللی تأثیر گذار در زمینه اخلاق پزشکی یعنی سازمان علمی، آموزشی و فرهنگی ملل متحد و انجمن جهانی پزشکی تا کنون فعالیت های مفیدی در زمینه اخلاق پزشکی انجام داده اند اما حقوق بین الملل برای ایفای نقش موثرتر در این زمینه به تلاش و همکاری بیشتر دولت ها و سازمان های بین المللی نیازمند است. از سوی دیگر جنگ و منازعه از معضلات تلخ ولی رایج و اجتناب ناپذیر دنیای ماست. دیدگاه های مختلفی در زمینه اخلاق پزشکی و تشابه و تفاوت آن در زمان جنگ و صلح مطرح است ولی در نهایت به یکسان بودن اخلاق پزشکی در زمان جنگ و صلح اذعان داریم.