نام پژوهشگر: مرضیه شاهویسی
مرضیه شاه ویسی علی سالاری شادی
تقریباً یک قرن بعد از مرگ تیمور، حکومت صفوی در هرج و مرج و گیرودار حکومت¬های ترکمان با یکدیگر و با بقایای حکومت تیموری، از دل جریان سیاسی شده تصوف، با تکیه بر قدرت نظامی قبایل قزلباش سر بر آورد. در واقع با تکیه بر ایلات و قبایل مناطق آناتولی پایه¬های حکومت صفوی شکل گرفت و این آغازی دیگر برای ورود عناصر ترکمان به صحنه¬ی قدرت و سیاست حکومت ها، از جمله صفویان شد. به دنبال ورود و نفوذ نیروی انسانی قبایل ترکمان به هسته¬ی مرکزی حکومت صفوی، جریانی از تداوم و استمرار سنت¬های سیاسی و نظامی این ایلات در حکومت جدید به راه افتاد. تا جایی که حتی حکومت صفوی به عنوان سومین موج حرکت ترکمانان، عملاً با نام حکومت قزلباشی (ترکمان) شناخته شد. چرا که به مانند سلسله¬های ترک نژاد و مشخصاً تیموریان، ایلات ترکمان و ترک نژاد، در تشکیل حکومت و اداره¬ی آن نقشی اساسی داشتند. به گونه¬ای که حتی پایه¬گذاری حکومت صفوی بر ساختارها و بنیان های حکومتی ترکمانان و در مرکز حکومتی آن¬ها صورت گرفت. بنابراین استمرار سنت¬های سیاسی و نظامی ترکمانان در حکومت جدید امری بدیهی بود. از طرف دیگر فتح هرات مقر حکومتی تیموریان، به مثابه گشوده شدن در دیگری از بطن نهادهای حکومتی تیموریان بر روی صفویان بود؛ به طوری که بخش زیادی از مکاتب هنری و فرهنگی هرات، بدون تردید تماماً به تبریز منتقل و الگوبرداری شد. اما با توجه به این مسائل پژوهش پیش رو کوشش دارد به بررسی مصداق¬های عینی از تداوم الگوها و سنت¬های سیاسی، نظامی و فرهنگی دوره¬ی تیموری در عصر صفوی بپردازد و سیر این استمرار را بیان و اثبات کند.